Hamdi YILMAZ – Helikopterle para dağıtmak
Bizde küçük partilerden birinin yetkilileri öteden beri Türkiye’deki nakit para miktarının ülkenin gerçek üretiminin altında kaldığını, dolayısı ile milletin emeğinin karşılığı olmadığını yıllardır söyleyip dururlar.
Ekonomi uzmanı olmadığımızdan, bu konuya girecek değilim. Ancak, Amerika’nın dünyada tepki ile karşılanan 600 milyar dolarlık tahvil alma kararı bizim o küçük partinin söylemini bana yeniden hatırlattı. ABD’nin bu kararı bize bir şeyi daha hatırlattı;
“Dünyada karşılığı olmadan kağıdı yeşile boyayıp piyasaya süren tek ülke Amerika’dır”
Gördüğünüz gibi ‘Tahvil’ yada ‘Para’.. Dünya bir kez daha ‘kağıt oyunu’ ile karşı karşıya. Sadece ‘kağıt’ olsa iyi. Daha önce canı yanmışlara göre işin içinde ‘Üçkağıt’ da var. Canı yanmışların tepkisi de buna. Gelişmekte olan ülkeleri ve Batılı ülkeleri kaygılandıran karara karşı Almanya Maliye Bakanı Wolfgang Schaeuble, “döviz manipülasyonu” demiş. Yani ‘Üçkağıt.”
Brezilya Maliye Bakanı Guido Mantega ise “ Bu helikopterle para dağıtmaktır.”
Bana bizim siyasi parti söylemini hatırlatan da bu benzetme olmalı.
Almanya Amerika’nın doların değerini kasıtlı olarak düşürdüğüne inanıyor. Dolar düşerken Euro ile birtlikte Alman ihraç mallarının fiyatı da yükselecek.
Brezilya gibi gelişmekte olan ülkelerse Amerika’da faizler düşüp dolar bollaşınca yamyamların bol parayla kendi ülkelerine gelmelerinden korkuyor. Ekonomistlerin ‘Sıcak para’ dedikleri serseri para kısa vadede yerel ekonomilere canlılık kazandırıyor ama geçmişte Asya, Rusya, Türkiye ve Latin Amerika krizlerinde görüldüğü gibi, bu para ülkeyi ani olarak terk edince yerel ekonomiler çöküyor. Brezilya ani para hareketlerini önlemek için bu tür fonlara yeni vergiler koymaya başlamış bile.
ABD’de George Washington Üniversitesi uluslararası finans profesörü Scheherazade Rehman, “Amerika Merkez Bankası’nın tahvil alım kararıyla sıcak para mutlaka Türk ekonomisine de girecektir, hatta girmeye başlamıştır bile. Bu para doğrudan yabancı sermaye yatırımı olarak gelmiyor, fonlar aracılığıyla finans piyasalarına giriyor, borsaya ve diğer finans araçlarına yöneliyor” diyor. Rehman’a göre Türkiye deneyimli olduğu için bundan korkmamalıymış! Rehman hedef de gösteriyor, “Türkiye’yi asıl ilgilendiren tehdit Avrupa ekonomisindeki olumsuz gelişmelerdir.” Ülkesinin avukatı Rehman’ın Türkiye’ye tavsiyeleri bununla bitmiyor, ama bizim yerimiz bitiyor.
(Bu yazı 20 Kasım 2010 tarihinde yayımlanmıştır.)
Not: ABD doları bu, bir gelir bir gider (şimdi olduğu gibi). Ama bizim gibi ayağını yorganına göre uzatmayan ülkelerin çilesi devam eder.
