AB Dünya Finans sistemine kafa tutuyor
İran ile imzalanan nükleer anlaşmanın ABD tarafından feshedilmesine karşı olan Almanya, İngiltere ve Fransa Amerikan yaptırımlarına rağmen bu ülkeyle ticareti sürdürebilmek için yeni bir ödeme mekanizması kurulmasını kararlaştırdılar.
Frankfurter Allgemeine Zeitung ABD ile Avrupalı müttefiklerini karşı karşıya getiren bu kararı şöyle yorumluyor:
“İran ile ticari ilişkileri düzenlemesi düşünülen ödeme sistemi nükleer anlaşmayı kurtarmaya yetmeyecektir. İran gibi ABD ile de ticaret yapan büyük Avrupa şirketleri kararsızlık durumunda ABD’yi tercih edeceklerdir. Hiçbir Avrupa şirketi ABD’nin yaptırım listesinde adını görmek istemez. Avrupa Birliği nükleer silahlardan vazgeçmesi karşılığında İran’ı ödüllendirirken, bölgedeki askeri yayılmacılığını daha güçlü bir şekilde sürdürmesini de göze almış oluyor. Ödeme mekanizması etkisini ancak uzun vadede göstereceği gibi sadece İran’ı da ilgilendirmiyor. Avrupa Birliği (AB) ABD’nin egemenliğindeki dünya finans sistemine kafa tutan bir kurumlaşmaya gidiyor. Bu kurum şimdilik küçük ama Trump’ın tek başına kararlar alması bu mekanizmanın gelişip, yayılmasını sağlayabilir.”
Rhein-Zeitung gazetesi AB’nin İran ile ticarette kullanmayı amaçladığı “Instex” adlı ödeme mekanizmasına ABD’nin sessiz kalmasının beklenemeyeceğini yazıyor:
“Yeni ödeme mekanizmasının milyarlık ticari ilişkilerde kullanılabileceğine neredeyse kimse inanmıyor. Bu zaten önemli değil. Asıl önemli olan, Brüksel’in ABD’ye ‘nasıl ticaret yapacağımızı size soracak değiliz’ mesajını vermesi. Bu cesur duruşun Beyaz Saray’dan gelecek karşılıktan sonra da Tahran’ın yanında yer almaya yetip yetmeyeceğini göreceğiz. Avrupa’dan ithal edilen otomobillere yüksek vergi koyma tehdidinde bulunan ABD Başkanı’nın Avrupa’yı hizaya getirmek için elinde daha nice opsiyon olduğunu Brüksel de biliyor.”
Konuyla ilgili bir diğer yorum da Frankfurter Runddschau gazetesinde yayımlandı:
“Fransa, Britanya ve Almanya ‘Instex’ kararıyla önemli siyasi hedeflerinden vazgeçmediklerini ve İran ile ABD’ye net sinyaller verebileceklerini göstermiş oldular. Avrupa atom bombasına sahip olmaması için İran ile imzaladıkları nükleer anlaşmayı kurtarmak istiyor. Hedef, aynı zamanda Avrupa’nın da güvenliğini tehdit eden nükleer silahların yayılmasının önlenmesidir. Üç Avrupa ülkesi aynı zamanda İran’daki reformcu kanadı destekleyip, ABD ile aralarındaki anlaşmazlıktan ülkedeki baskı rejimini ayakta tutmak için yararlanan sertlik yanlılarını da zayıflatmış oluyor.” (DW)
