HAMDİ YILMAZ – Romanya’da artan ücretler ve verimlilik
2005 yılında Romanya’ya yeni geldiğim günlerde ‘Yunanistan’da çalışan bir kişiye ödenen 100 dolar için 170 dolar verimlilik elde ediliyor’ şeklinde bir bilgiye sahiptim. Türkiye’de çalışana verilen her 100 dolar için 100 dolarlık da verim elde edildiği gibi bir kanaatim de vardı.
O günlerde bu örneği sık paylaştığım için, Romanya’yı gördükten sonra bir cümle daha eklemiştim, ‘Romanya’da ise 100 dolar ücrete karşılık 50 dolarlık verim elde ediliyor.’
***
Aradan geçen 14 yıl sonra, Avrupa Birliği (AB) tarafından bu konuda resmi bir açıklama da yapıldı.
Avrupa Komisyonu, Ekonomik ve Mali İşler Genel Müdürlüğü Birim Başkanı Isabel Grilo, geçen hafta yaptığı açıklamada, “Romanya’da, kamuda ücretler çok hızlı artıyor. Bu sorun değil, sorun, Romanya’nın verimliliği, artan ücretlerle karşılaştırıldığında nasıl bir tablo ile kaşılaşılacağı. Romanya’nın üretkenliği durgun değil, ancak maaş artışı buna bağlı olarak çok yüksek” dedi.
Doğrusu merak ediyorum, maaş artışları verimliliğe nasıl yansıyor?
Fi tarihinde karanlıkta el yordamı ile yaptığımız tahmin, gerçekte karşımıza nasıl çıkacak?
AB yetkilisi Isabel Grilo, bu sözleri Romanya’nın bütçe açığı ile ilgili konuşurken söylüyor. Meraklısı bulup okuyabilir.
***
Yine fi tarihinde çalıştığım kurumun bir sekreteri vardı. ‘İlan verseniz böylesine yeteneksizini’ bulamazsınız diye düşünürdüm. Şimdi patron öldü, o kız patroniçenin bile eli ayağı oldu.
Bundan beş yıl kadar önce işe aldığım sürücü belki adres bulucu aletin ne olduğunu bilmiyordu. İngilizcesi de sıfırdı.
Şimdiyse, İngilizcesi benden iyi olduğu gibi gideceğimiz yere en kısa sürede biz gidiyoruz gibi bir hissim bile var.
Hatta televizyon programı yaptığımız dönemde kameranlığı da o yaptı. Baştan ürktüyse de, sonunda başarmıştı. Şimdi kendisine neredeyse sosyal medya muhabirimiz bile diyebilirim.
Bu iki örneği niçin verdiğime gelince, sorun salt ücret değil anladığım kadarı ile.
İşin uzmanı değilim ama, verimliliğin ücretin dışında başka unsurlarla bağlantısı var.
Romanya’da başta yabancı şirketler olmak üzere iyi eleman yetiştiren kurumsal firmalar var.
Hem iyi ücret veriyor hem de yetiştiriyor.
2012 veya 2013 yılında Romanya’da bin euronun üzerinde maaş alan kişi sayısının 6 bin kişi olduğu söyleniyordu.
Ya şimdi?
