Katarina –Baltacı efsanesi

*Romanya sınırları içinde akan Prut nehri kıyısında yaşanan efsanenin kahramanı Rus Çariçesi Katerina’nın yaptırdığı Saray’ının müdürü anlatıyor

Rusya Çariçesi 1. Katerina ile Osmanlı Sadrazamı Baltacı Mehmet Paşa’nın Prut Savaşı’ndaki (1711) rolü bugün hala tartışılıyor.

Peki Katerina – Baltacı görüşmesi gerçekleşti mi, savaş sırasında Katerina bütün mücevherlerini Osmanlı’ya verdi mi?

Rusya’nın St. Petersburg kentinde ziyaretçi akınına uğrayan Katerina Sarayı’nın (Çarlık Sarayı) Müdürü Olga Taratynova, Rus Çarı ‘Deli Petro’, Çariçe Katerina ve o dönemi euronews’e anlattı.

Bin yıllık Rusya tarihinde Romanov hanedanlığı çariçeleri devletin kaderi için önemli roller üstlendi. Onlar arasında Prenses Olga, Yelena Glinskaya ve 2. Katerina ilk sıralarda gösteriliyor.

Türkiye ve Avrupa’da adına romanlar yazılan, müzikaller sahnelenen ‘Deli Petro’nun eşi I. Katerina ise en renkli kişiliklerin başında geliyor.

Osmanlı ordusu 1711’deki Prut Savaşı’nda ‘Katarina’nın Sadrazam Baltacı Mehmet Paşa ile buluşmasından’ sonra Rus ordu kuşatmasını kaldırdı ve savaşın seyri değişti.

“O DÖNEM YAŞANDIĞI SÖYLENEN OLAYLAR EFSANE”

Prut Savaşı sonrasında yaşandığı iddia edilen olayların Rusya tarihi için çok anlamı olmadığını söyleyen Taratynova, “O dönem yaşandığı söylenen olaylar efsane; bunlar ancak edebiyat kitaplarında yer alabilir.” şeklinde konuştu.

Katerina’nın Baltacı Mehmet Paşa’nın çadırına giderek ona mücevherler hediye ettiğiyle ilgili iddiaların asılsız olduğunu kaydeden Taraynova, “Mücevherlerin verildiği yönündeki iddialar eski hikaye kitaplarında tasvir edildi.” diyor.

“PETRO EŞİ KATERİNA’YA AŞIKTI”

Katerina ve eşi Büyük Petro arasında büyük aşk yaşandığını hatırlatan Katerina Sarayı Müdürü, o dönemi şöyle anlattı: “Birinci Katerina soylu bir aileden gelmiyordu. Baltık ülkesinden geliyordu. Katerina ilk başta Rus Çarı Büyük Petro’nun sadık bir arkadaşıydı. Daima ona eşlik etti. Her zaman yanındaydı. Petro’nun sağlık problemleriyle ilgili olsun diğer zamanlarda olsun onun sorunlarını çözerdi. Petro da Katarina’ya saygı duyardı ve ona ciddi anlamda aşıktı. Katerina, Petro’nun hayatının son anına kadar onun yanında yer aldı. Çiftin 11 çocuğu oldu.”

“1. PETRO KATERİNA’DAN KURTARICI OLARAK SÖZ EDİYOR”

Prut Savaşı’nın yaşandığı dönemde Petro ile evli olmayan Katerina, savaştan sonra 1712 Şubat’ında Çar ile resmen evlendi. 1724’te taç giydi. Tarihçi İlber Ortaylı, Baltacı Mehmet Paşa – Katarina olayını anlatırken, Petro’nun Katerina ile evlenme sebebini şöyle açıklıyor: “I. Petro kuşatmadan kurtulduktan sonra çıkardığı emirnamede Katerina’dan kurtarıcı olarak söz ediyor ve onunla nikah kıyıyor.”

ÇARLIK SARAYI’NIN YAPIMINDA KADINLARIN KATKISI OLDU

Taratynova, Çarlık Sarayı olarak da bilinen Katerina Sarayı’nın yapımında başta Rus Çariçesi 1. Katerina olmak üzere kadınların önemli rol oynadığını söylüyor: “1. Petro Katerina’ya bu araziyi hediye etti. O da buradaki küçük avcı malikanesini mükemmel bir saraya dönüştürdü. Katerina bütün çalışmaları gizlice yaptı. Sarayı eşi Petro’ya sunduğunda o bundan çok mutlu oldu. Petro, Katerina’nın bu zorlu işi gerçekleştirmesinden dolayı onunla gurur duydu. Rus imparatorlarının Çarlık Sarayı 300 yıllık tarihe sahip bir yapı. Rus imparatorları burada yaşadı, yazlarını burada geçirdi. Tarihte Çarlık Sarayı’nın yapımına en büyük katkıyı kadınlar yaptı.”

PETRO KATERİNAYI ÖLÜM DÖŞEĞİNDE AFFETTİ

1. Katerina, Letonyalı bir köylü ailenin kız olarak 1684’te dünyaya geldi. Asıl adı Marta Skavronska. İsveç ile yapılan savaşta esir alındı. Rus Çarı 1. Petro’nun silah arkadaşı Alexnader Menshikov’un hizmetçiliğini yaptı. Petro ilk kez 1703’te onunla karşılaştı. 1. Petro 1705’te kız kardeşi Natalia’yı onun yanına göndererek Rusça öğrenmesini sağladı. Marta 1707’de Ortodoks inancına geçerek adını da Yekaterina Alexeyevna Mikhailova olarak değiştirdi. Petro, Katerina’nın bütün mücevherlerini Osmanlı’ya verdiği 1711’deki Prut Savaşı sonrası 1712’de onunla resmen evlendi. 1724’te taç giydi, Çariçe oldu. Çiftin 11 çocuğu dünyaya geldi.

Katerina Sarayı’nda satılan “Rus Çarlarının Eşleri” adlı kitapta Katerina ve Petro ile ilgili tartışmalı konulara değiniliyor. Kitapta Petro’nun ‘sevgilisi’ Anna Mons’un erkek kardeşi ve Katerina’nın yardımcısı Alman Willem Mons’un çariçe ile ilişkisi olduğu iddiaları sonrası idam edildiği belirtiliyor. Bu olaydan dolayı eşi Katerina’ya kızgın olan Petro, Ocak 1725’te ölüm döşeğinde onu affetti. İkilinin hiç erkek çocuğu olmadığı için Katerina 28 Ocak 1725’te tahta kendisi çıktı.

Osmanlı Sadrazamı Baltacı Mehmet Paşa ve Rus Çariçesi 1. Katerina’nın 18. yüzyılın başında yaşadığı iddia edilen ilişkiyle ilgili tartışmalar günümüzde de devam ediyor.

Üzerine kitaplar yazılan ve tarihçileri ikiye bölen olaya göre, Prut Savaşı sırasında kuşatma altındaki Rus ordusu ‘Katarina’nın Baltacı ile buluşmasından’ sonra serbest kaldı.

Osmanlı ve Rusya arasında 1711’deki Prut Savaşı’nın seyrini değiştirdiği belirtilen olaya göre, mağlubiyeti kabul eden Rus Çarı I. Petro’nun eşi I. Katerina, Baltacı Mehmet Paşa ile görüştü ve sadrazama mücevherler sundu.

Katerina’nın barış anlaşması için Baltacı Mehmet Paşa’ya rüşvet olarak mücevher ve kadınlar gönderdiği iddia ediliyor.

‘Baltacı ve Katerina’nın birlikte oldukları’ da iddia edilen bu görüşmenin ardından Osmanlı askerleri kuşatma altındaki Rus ordusunu serbest bıraktı.

Sadrazam Mehmed Paşa, Rusya ordusu kuşatmasını kaldırdığı için eleştirildi. O dönemin Osmanlı hükümdarı 3. Ahmed, Baltacı Mehmed Paşa’yı kuşatmadan kısa süre sonra Midilli’ye sürgüne yolladı. Katerina’nın verdiği mücevherlerden pay aldıkları için Sadaret Kethüdası Osman Ağa ve Sadaret Mektupçusu da idam edildi. (Euro news)

0 Paylaşımlar

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir