HAMDİ YILMAZ – Hangisi doğru?
Kim aldı, kim sattı bilen yok ama Türkiye’nin en çok Romanya’dan koyun aldığı açıklandı, Romanya ANSVSA kayıtlarında ise geçen yıl Türkiye’ye sadece 300 koyun satıldığı bilgisi yer alıyor
Ziraat Mühendisleri Odası İstanbul Şube Başkanı Ahmet Atalık, yaptığı açıklamada Türkiye’nin küçükbaş hayvan alımını Romanya ve Avustralya’dan gerçekleştirdiğini, büyükbaş hayvan alımında ise Romanya’nın Almanya’nın ardından ikinci sırada yer aldığını söyledi.
Romanya Ulusal Sağlık ve Veterinerlik ve Gıda Güvenliği Kurumu (ANSVSA) tarafından merkezileştirilen verilere göreyse, Romanya 1 Aralık 2018 itibariyle başta AB üyesi olmayan ülkelere 1 milyon 23 bin 750 baş koyun ve 73 bin 183 büyük baş hayvan ihracatı gerçekleştirdi. Aynı verilerde Türkiye’ye 4,590 sığır ve sadece 300 koyun satıldığı bilgisi yer aldı.
İki ülke farklı kurumlarınca yapılan açıklama ve veriler, Türkiye’de yaşanan sahte İspanyol hayvan sertifikası olayı ile birleştirince akıllara başka sorular geliyor.
ÖNCE ROMANYA’YA BAKALIM
Romanya, 11 Ağustos’ta başlayacak Kurban Bayramı dolayısı ile başta Kuveyt, Katar ve Birleşik Arap Emirlikleri olmak üzere Avrupa Birliği üyesi olmayan ülkelere canlı hayvan ihracatı yapıyor.
Ancak, Avrupa Birliği (AB) Sağlık ve Gıda Güvenliği Komiseri Vytenis Andriukaitis, Romanya Tarım ve Kırsal Kalkınma Bakanı, Petre Daea’ya bir mektup yazarak Romanya’nın Basra Körfezi’ne 70 bin koyun göndermeyi durdurmasını istedi. Gerekçe olarak da, “Hayvan refahı için uygun koşullar garanti edilemiyor” dedi.
Romanya Tarım ve Kırsal Kalkınma Bakanı Petre Daea ise Romanya’nın koyun ihracatını hiçbir şekilde durduramayacağını, ancak hayvan refahına ilişkin ihracat kurallarına tamamen saygı gösterileceğini söyledi.
Gazete Balkan’ın 16 Temmuz 2019 tarihli bu haberinde, “Romanya, AB üyesi olmayan ülkelere 1 milyon 23 bin 750 baş koyun ve 73 bin 183 büyük baş hayvan ihracatı gerçekleştirdi. Aynı verilerde Türkiye’ye 4,590 sığır ve sadece 300 koyun satıldığı bilgisi yer aldı” ifadeleri kullanıldı.
İSTANBULDAKİ AÇIKLAMA
TÜRK Mühendis ve Mimarlar Odası Birliği (TMMOB) Ziraat Mühendisleri Odası İstanbul Şube Başkanı Ahmet Atalık, hafta sonu yaptığı açıklamada, “2019 yılının ocak-haziran döneminde büyükbaş hayvan ithalatı bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 70, koyun ise yüzde 79 düştü” dedi.
DHA tarafından servis edilen ve esas itibarı ile ithalatın düşüşünü aktaran haberde 2018 ve 2019 yıllarının ilk yarı verileri kıyaslanırken, ithalat yapılan ülkere dikkat çekildi. Haberin o bölümü aynen şöyle:
İTHALAT HANGİ ÜLKELERDEN YAPILDI?
Türkiye’nin kırmızı et ithalatının büyük bir bölümünü Polonya’dan gerçekleştirdiğini aktaran Atalık, “Büyükbaş hayvanları Brezilya, Avustralya, ABD ve Avrupa’nın tüm ülkelerinden aldık. Damızlık sığırları, ağırlıklı olarak Almanya’dan ithal ettik. Bunu Romanya ve Avusturya izliyor. Küçükbaş hayvanları da Romanya ve Avustralya’dan gerçekleştirdik” ifadelerini kullandı.
KIYASLAMA
Romanya Ulusal Sağlık ve Veterinerlik ve Gıda Güvenliği Kurumu (ANSVSA) kayıtlarına göre 2018 yılının ilk 11 ayında “Türkiye’ye 4,590 sığır ve sadece 300 koyun” satıldığı belirtiliyor.
Ziraat Mühendisleri Odası İstanbul Şube Başkanı Ahmet Atalık ise, son iki yılın ilk 6 ayını değerlendirirken, “Türkiye’nin küçükbaş hayvan alımını Romanya ve Avustralya’dan gerçekleştirdiğini, büyükbaş hayvan alımında ise Romanya’nın Almanya’nın ardından ikinci sırada yer aldığını” söylüyor.
ANSVSA, 2018 yılı boyunca Türkiye’ye 4,590 sığır ve sadece 300 koyun satıldığını söylüyor.
Atalak’ın açıklamasında rakam belirtmese de “Damızlık sığırları, ağırlıklı olarak Almanya’dan ithal ettik. Bunu Romanya ve Avusturya izliyor. Küçükbaş hayvanları da Romanya ve Avustralya’dan gerçekleştirdik” diyor.
Atalak, herhalde 300 koyun’dan dolayı Romanya’yı ilk sıraya koymuyor. Atalak, “küçükbaş hayvan” ifadesi ile keçi’nin ağırlıkta olduğu bir hayvan grubunu kast ettiği varsayılsa bile, ANSVSA kayıtlarında açık seçik “300 koyun” deniyor. Keçi oratada bile yok. Kümes hayvanlarına ise “küçükbaş hayvan” denilemeyeceği de ortada.
SORU ŞU:
Türkiye, 2018 yılı ve bu yılın ilk 6 ayında Romanya’dan kaç koyun aldı? 2018 yılı Romanya kayıtlarında gözükmeyen ama Türkiye’de sayısı ile ilk sıraya oturan hayvanlar Türkiye’ye nasıl gitti? Sertifikaları acaba İspanya olayında olduğu gibi dandik miydi?
DEDİKODU
Romanya’dan başka ülke küpesi ile Türkiye’ye koyun ihracı ise kimsenin önemsemediği ve üzerine gitmediği bir dedikodu.
“Öküz altında buzağı arıyorsun” diyecekler olursa cevabımız da mevcut.
Dünya Sağlık Teşkilatı’nın 2012-2013 yıllarında “hayvanının etine sütüne güvenilir ülke olup olmadığı belli değil” şeklindeki raporuna istinaden Romanya menşeili hayvan transit geçişine bile izin vermediğimiz Romanya’ının, Türk yaş meyve sebze sektörüne ödettiği bedel konusuna hiç girmeyelim.
