Romence’de kaç Türkçe kelime var?

BÜKREŞ (Gazete Balkan)- Romanya’nın önde gelen Adevarul gazetesinden “historia.ro” tarafından alınarak yayımlanan (Câte cuvinte turcești are limba română?)

“Romence’de kaç Türkçe kelime var?” başlıklı yazı oldukça ilgi görüyor.

Marius Sala tarafından yazılan ve şu ana kadar 75 bin kişi tarafondan okunan yazıda

4’üncü ve 14’üncü yüzyılları arasında Romen dilinin temas ettiği Türk dilleri ile Osmanlı dönemi teması irdeleniyor. Kuman, Kıpçak, Peçenek, Avar gibi 30 Altay Dil grubunun Türk dili ailesine ait olduğuna vurgu yapılıyor.

Peçeneklerden günümüze sadece “Peceneaga, Picineaga” gibi bir kaç yer adının kaldığı belirtilen yazıda, “Cumana: Bahlui, Caracal, Caraiman, Vaslui” gibi kelimelerin de Peçenek Türkçesinden kaldığının düşünüldüğü belirtiliyor ve Nikolay Iorga’nın yazdığına göre “’Rumen-Cumanian sembiyozu’ olarak bilinen Rumenlerle Kumanlar arasında güçlü ve uzun süreli temasın yaşandığı tarihsel-sosyal koşullar iyi bilinmemektedir.” deniliyor.

Vladimir Drîmba tarafından “Syntax Comane” adlı bir makalenin Hollanda’da yazıldığı ifade edilen yazıda, Romence’deki Kuman dili ile Osmanlı Türkçesini ayırt ederken, ‘Deliorman’ ve ‘Teleorman’ kelimeleri örnek alınarak bazı fonetiklerin kullanılabileceği kaydediliyor.

Baltag, kasap, katır, boy gibi kelimelerin her iki türk dilinde de aynı olduğu belirtilen yazıda buzdogan, çoban kelimelerinin de bazılarınca ortak kabul edildiği ifade ediliyor.

Bazen Kumanca ve Türkçe kelimeleri ayırt etmekte zorlandıklarını söyleyen yazar şunları dile getiriyor:

“Dacoromania’da en belirgin etki sözlüğü, çeşitli onomasiyolojik alanlara ait Türk unsurlarıdır: ev ve konut (menteşe, levha, kirpi, kibrit, kanepe, gardırop, zemin, pencere, ahır, tavan), yiyecek ve içecekler (baklava) kahve, çörek, peynir, frenk soğanı, çorba, tencere, helva, yoğurt, yoğurt, büyü, yosun, pilav, rachiu, tel, telemea, tütün), flora ve fauna (balçık, balkabağı, ördek, uskumru; bursuc, katır), giyim (eski adıyla, peri masalı, çorap, jübile, ilik, maram, kalça, sınama – bazıları archaisms), ticaret (ölçek, pazarlık, duş, hardal, raf, semaver, saftea, soba, sayaç), esnaf (muz, boiangiu casap, cazangiu, casma, pingea), özellikleri – genellikle, aşağılayıcı terimler (ageamiu, babalâc, fudul, lychee, dantel, tembel, zevzec), soyut kavramlar (berechet, belea, bucluc, şef, hal, şapka, burun), tertip).”

Yazar bazı kelimelerin Arapça ve Farsça’dan Türkçe üzerinden Romen diline girdiğini ifade ederken de, kahve, şef, kira, ölçek, ahlaki, pis, para kelimelerini örnek gösteriyor.

A.Cihac’ın etimolojik sözlüğünde, Romen dilinde eski Türkçe kelimeleri yüzde 17.08 oranında yer aldığını ifade eden yazar, modern Romence’de ise 1048 Türkçe kelime olduğunu belirtiyor.

Kelimelerin anlam kaymalarına da dikkat çeken yazar örnek olarak da Türkçe’de kahraman anlamına gelen “Pehlivan” kelimesinin önce sirk savaşçısı sonra da “sahtekar, mucalit” anlamına geldiğini söylüyor.

0 Paylaşımlar

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir