Hamdi YILMAZ -Romanya’daki soydaşlarda ‘Sunay’ ismi
Sözlük anlamı ,“Ay gibi parlak olan, pırıltı veren” şeklinde ifade edilen ‘Sunay’ kelimesi Türklerde hem erkek hem de kız ismi olarak kullanılyor. Bundan iki yıl evvel yapılan bir araştırmaya göre, Sunay, Türkiye’de en çok kullanılan 592’inci isim. 13 bin 595 kişi Sunay ismi taşıyor. Bu da her 3 bin 272 kişiden birinin adının Sunay olduğu anlamına geliyor. Sadece İstanbul’da 3 bin 32 kişi Sunay adını taşıyor.
Romanya’da ise nüfusun yüzde 0,5’ini oluşturan soydaşlar arasında da Sunay ismine sık sık rastlanabiliyor. Sunay adını taşıyan bir de müzisyen var. İnternette kısa bir dolaşmada hemen Sunay Uteu, Tayjun Sunay Geylan, Sunay Ömer, Sunay Abdulgani gibi isimlere rastlamak mümkün.
Romanya’da Sunay adına ciddi bir şekilde rastlanıyor olmasının tarihsel bir hikayesi de var.
1969 yılı öncesi, Romanya artık soydaşlar açısından herşeyin bittiği bir ülkedir. Dinleri, kültürleri, etnik kimliklikler vs artık gerilemeye, bitişe doğru yüz tutmuştur.
1969 yılına gelindiğinde, Romanya Devlet Başkanı Diktatör Nikolay Çavuşesku’dur. Türkiye’de ise devletin başında Cumhurbaşkanı sıfatı ile Cevdet Sunay bulunmaktadır.
5’inci Cumhurbaşkanı Cevdet Sunay, I. Dünya Savaşı sırasında, 1917 yılında Filistin Cephesinde görev yapan, 1918 yılında Mısır‘da İngilizlere esir düşen, esaretten döndükten sonra da Kurtuluş Savaşı‘na katılarak, Güney Cephesinde görev alan, sonradan Batı Cephesinde görevini sürdüren ve nihayet ülkeye Cumhurbaşkanı olan bir isimdir.
Cevdet Sunay, Romanya Cumhurbaşkanı sıfatı ile Nikolay Çavuşesku’yu Ankara’da ağırlar. Kendisi de yine Çavuşesku döneminde Romanya’yı ziyaret eder.
Bu ziyaretlerin sonucu, Romanya’da soydaşlara Türkçe eğitiminin serbest bırakılması şeklinde yansır.
O yıllar daha 40’lı yaşlarının içinde bulunan Prof. Mustafa Mehmet Ali’ye apar topar Türkçe eğitimine başlanması için görev verilir. Depolardaki çürümüş Türkçe kitaplar çıkartılır, Türkiye’den kitaplar getirtilir, yeni kitapların hazırlanması için Mustafa Mehmet Ali’nin de içinde bulunduğu komisyon kurulur ve Romanya’da Türkçe eğitimi Kominist rejime rağmen tekrar başlatılır.
Bu olumlu gelişme Türkiye’deki siyasi çalkantılar sonucu bir kaç yıl sürse de, soydaşları 1989 yılına getiren şuurun ömrünü uzatmak gibi tarihi bir öneme sahiptir.
Allah uzun ömür versin halen hayatta olan Mustafa Hoca, Hamdi Yılmaz’a 1998 yılında verdiği uzun mülakatta bu Türkçe eğitime başlama olayını uzun uzun anlatır. Bu mülakat o yıllarda Türkiye’de Yeni Okur gazetesinde, 15 yıl sonra da Romanya’da Anayurt gazetesinde tekrar yayımlanır.
Türkoloğ Mustafa Mehmet, 1970’li yılların başındaki bu Türkçe eğitim olayını dönemin Türkiye’nin Bükreş Büyükelçisi’nin çabalarına bağlayarak aktarır. Ama olayın arkasında Türkiye’deki siyasi irade ve Cumhurbaşkanı Cevdet Sunay vardır.
Rivayet edilir ki, bugün Romanya’da Sunay adı taşıyanlardan yaşları 40-50 arasında olanlara aileleri tarafından verilen bu isim Cumhurbaşkanı Cevdet Sunay’a soydaşlarımızın duyduğu bir minnet ve şükran duygusunun ifadesidir.
Umarız, adı ‘Sunay’ olan soydaşlar, taşıdıkları ismin kendilerine veriliş gerekçesini iyi biliyorlardır. (Bu yazı 15 Aralık 2016’da yayımlandı)