İş dünyasından hükümete çağrı
*Romanya’da 1 milyondan fazla insan işsiz kalma veya işten çıkarılma riski taşıyor, on binlerce şirket kapanacak
BÜKREŞ (Gazete Balkan)- Zaten yeterli sermaye birikimi olmayan Romanya’da Korona virus nedeni ile alınan ve uygulanan tedbirler sonucu onbinlerce şirket ve küçük işletmenin kapanacağı, 1 milyondan fazla insanın işsiz kalma veya işten çıkarılma riski taşıdığı ifade edildi.
Alınan tedbirlerin bir kaç günlük uygulanması sonucu düzenlenen organizasyonların iptal edildiği, bu durumun otel ve restaurant sektöründen başlayarak zincirleme bütün sektörlerde ağır ekonomik sonuçlar doğuracağı öne sürüldü.
Korona virüsün neden olduğu kısıtlamaların bir ekonomide özellikle sermaye birikimi kısıtlı Romanya’da finansal sorunlar yaratacağı belirtildi.
Ekonomi analistleri bu görüşleri dile getirerek Romanya hükümetinin geç kalmadan acil önlemler almasını istiyor.
Framas yöneticisi Adrian Negrescu konu ile ilgili Rumen basınına yaptığı açıklamada,
“Salgının durdurulmasına ilişkin alınacak idari ve sıhhi önlemlerin yanı sıra, hizmet, turizm, ulaşım, ticaret, etkinlikler, HORECA gibi alanlarda özellikle mikro işletmelerin özellikle vergi alanında acil yardım kararlarına ihtiyaçları var ” dedi.
Negrescu daha sonra,“Rumen şirketlerinin yüzde 95’i en fazla 1-3 çalışanı olan ve bu kısıtlama dönemini aşacak finansal kaynaklara sahip olmayan mikro işletmelerdir. Devlet, vergiye yardımcı olmazsa, vergi ödemelerini ertelemelidir. Vergi kredileri yoluyla, çoğu sıkışık on binlerce firma ve 1 milyondan fazla çalışan olumlu etkilenecektir” şeklinde konuştu.
Öte yandan 300’den fazla şirket arasında ‘Factory 4.0 / Industrial Academy’ adlı danışmanlık firması tarafından yapılan bir araştırma, iş ortamının bu kriz için hazırlıksız yakalandığını gösterdi.
Araştırmaya göre, “Yöneticilerin yüzde 70’inden fazlası kriz planı olmadığını belirtti. Ve olumsuz sonuçlar ortaya çıkmaya başladı. Herhangi bir finansal arabellekleri olmadığı, birçoğu ödeme yapamadığı için, o da artık borçlularına ödemelerini yapamaz ve bir sonraki adım artık maaşlarını ödeyemeyecektir. İflas ve iflasa kadar basit bir adım olacak.”
31 Ocak 2020 itibariyle Romanya’da 1,3 milyondan fazla şirket ve PFA (yüzde 72’si şirket) faaliyet gösteriyor.
1-3 arası çalışanı bulunan küçük mahalle işletmeleri olarak tanımlanan mikro işletmelerin Korono virus krizinden en çok etkilenecek işletmeler olacak. Kriz öncesi duruma göre negative sermayeye sahip bu firmalar, borçlarını ortalama 233 gün sonra ödeyebiliyordu. Bu işletmelerin yüzde 99’u borçlu. Toplam borç miktarının teminat miktarı ise yüzde 37 seviyesinde.
Analistlere göre, iş ortamı koşu bandında alarm çalarken, yetkililer ekonomiyi korumak için gerekli önlemleri almakta gecikiyor.
Analistlere göre, “Acil önlemler almazlarsa, iflaslar yapılacaktır, çünkü ticari zincirlerde şirketler önceki krizden daha fazla birbirlerine bağımlıdır. İşverenlerin kara günler için paraları yok, bazıları ekonomik büyümeye dayanarak gözlerini kira, ve süslü planlarla kapatarak yatırım yaptı. Şimdi, ödemeler zorlaştığında, önce ne yapacaklar?. Bu bir fantezi senaryosu değil, iki ay içinde bizi bekleyebilecek bir gerçek.”
Analistlere göre, devletin alması gereken ilk önlemler, maaş vergilerinin ödeme şartlarının ertelenmesi ile ilgili.
“İşverenlere, çalışanlara ödeme yapacakları bir ağız dolusu oksijen vermek. Özellikle mikro girişimler için 6-12 aylık bir süre boyunca uzatılmış bir mali kredi kesinlikle gereklidir.” deniyor.
Kesinlikle gerekli olan bir diğer önlem, ekonomik krizden etkilenen şirketlerin sıfır faize sahip bir finansman mekanizması oluşturulması olarak ifade ediliyor.
Analistler, “Bankalar ile birlikte hükümet, işletme sermayelerini sağlamak için bürokrasi olmadan hızlı bir şekilde ödünç alınabilecek KOBİ’ler için basit ve kolay erişilebilir bir program geliştirmelidir. Faiz sıfır veya sıfıra yakın olmalı ve verme süresi en az 12 ay olmalıdır ” önerisinde bulunuyor.
Analistlere göre, “Bu tedbirlerin alınmaması halinde bir gecede on binlerce şirket kapanacak, ticari zincirler çökecek, işsizlik bir anda yüzde 10-12’ye fırlayacak.
İşverenler, çalışanlar, bankalar, devlet ve devlet çalışanları hep birlikte” kaybedecek.
ÇALIŞANLAR VE ŞİRKETLER NE YAPMALI?
Devletin ve bankacılık sisteminin gerekli yardımlarının ötesinde, şirketler ve çalışanlar da bu krizi aşmak için büyük sorumluluklara sahipler. Danışmanlık şirketi Frames’e göre, başını kuma gömmüş deve kuşu politikasından vazgeçmek gerekiyor.
Analistler, “Ekonomide ödemeleri durdurmak, prensipte – benden sonra tufan – finansal kilitlenmeyi daha da artıracak gibi görünüyor. Böylece ödemeler ekonomide ortalama 4 ayda bir yapılır. Şirketler alacaklılara yapılan ödemeleri durdururlarsa, bir kriz sermayesini güvence altına almak için, sonunda kriz ağına düşeceklerdir. İş adamları, iş ilişkilerini güçlendirmek için dayanışma içinde hareket etmeli.” tavsiyesinde bulunuyor.
Onlara göre şirketler, faaliyetlerini kurtaracakları umuduyla, çalışanlarını kolayca bırakma cazibesinden kaçınmalıdır.
Faaliyetinizi kurtardığınızı kabul etsek bile, yeniden uzman çalışanları nerede bulacaksınız? Hangi fiyata? Ekibinizi yeniden inşa etmenin maliyeti ne olacak?”
Uzmanlara göre, şu anda bir şey kesin. Girişimciler, piyasa koşullarını ve uzun vadeli sonuçları yeniden değerlendirerek 2020 için iş planlarını yeniden gözden geçirmelidir.
