Dobruca’da ABD- Rusya tepişmesi -1
*Dünya, kimin yetiştirmesi olduğu tartışmalı ip üstündeki korona virüs cambazına bakarken, devletlerin istihbarat ve güvenlik birimleri kendi işlerini rahat görüyor
BÜKREŞ (Gazete Balkan)- Haber analizimize öncelikle bir hakkı teslim ederek başlayalım.
Romanya Romanya, Parlamentosunda ülkedeki 18 ulusal azınlığın her birinin birer temsilcisi bulunan ve parlamentoya temsilci sokabilmiş ulusal azınlıkların sivil toplum örgütlerine yıllık ortalama 1 milyon euro maddi yardımda bulunan ilginç bir ülke.
Azınlıklarla ilgili ‘Dobruca Modeli’ diye bilinen örnek bir modelin de sahibi.
2006 veya 2007 yılında zamanın Romanya Cumhurbaşkanı Traian Basescu, ziyaret ettiği bir Ortadoğu ülkesinde, “Biz dinlere ve dillere saygıyı Osmanlı’dan öğrendik. Bu yüzden ülkemizde 100 bin Müslüman dilediği gibi yaşıyor. Biz onların dillerine de dinlerine de karışmıyoruz” demişti.
Hal böyle olmasına rağmen Romanya’daki Tatar Türkleri, 2016 yılındaki genel seçimlerde kendi aralarında anlaşamayıp mahkemelik olunca Parlamentoya milletvekili gönderemediler. Milletvekilleri olmayınca, kuruluşları Romanya Müslüman Tatar Türkleri Demokrat Birliği (UDTTMR) devletten yardım da alamadı.
Bu son baharda ülkede genel seçimler yapılacak. Soydaşların aynı konudaki pozisyonları yine net değil.
Basescu’nun dediği gibi Romanya karışmasa da ABD ve Rusya (hatta Çin ve İngiltere) Dobruca Tatarlarının etrafında tepişmeye (güç gösterisine) devam ediyor.
***
Başkent Bükreş’e 60 kilometre uzaklıktaki Ialomița vilayetinin il merkezi Urziceni kentinde 2000’li yılların başından bu yana yerel gazeteciliğin kitabını yazmış gazeteci Eugen Cişmaşu, Romanya’nın köklü geçmişe sahip gazetelerinden România Liberă gazetesinde “Kırım’ın işgalinden sonra Rusya, Dobruca Tatarlarını da istiyor” diye Türkçeye çevirebileceğimiz başlıklı bir haber yayınladı.
Gazetenin internet sitesine 17 Mayıs 2020 saat 22:30 sularında düşen haber, bu satırların yazıldığı ana kadar Nasrettin Hoca’nın kazanı gibi her girdiği haber kurumunda doğurarak yaygınlaştı.
TÜRKÇE BİLEN RUS ATAŞESİ
Son yıllarda Türk ve Tatar Türk’ü soydaşların yoğun olarak yaşadığı Dobruca Bölgesine olan ilgilerine bakarsanız, bölgedeki ABD- Rusya çekişmesi ara sıra Büyükelçiler devreye girse de şimdilik ‘Ataşe’ler üzerinden yapılıyor.
Gazeteci Eugen Cişmaşu’nun haberinden anladığımıza göre, Rusya’nın Köstence Başkonsolosu Tatiana Mihailovna GRUȘKO, süslü Şaziye gibi koltuğunda otururken, haberde yardımcısı olduğu belirtilen Nikolai Vladimirovich Belera alaca baykuş gibi Tatarların etrafında dört dönüyor.
Neyse, önce habere bakalım;
Urziceni kalkındırma memuru gibi gazetecilik yapan Eugen Çişmaşu, haberine bir tarihçi gibi başlıyarak okurlarına despot Sovyet diktatörü Stalin’in 18 Mayıs 1944 tarihinde 429 bin Kırım Tatarının hayvan vagonları ile Özbekistan’a sürülüş hikâyesi ile başlıyor.
Sonra ‘Stalin kontrol edemediği için’ Dobruca bölgesine gelen Tatarların 76 yıllık hikâyesine giriyor.
“DOĞU’DAN GELEN BÜYÜK ARKADAŞ”
Bükreş basınında geniş çevresi de bulunan Urzicenli yerel gazeteci, kendi kenti ile kel alaka Köstence’deki Tatarları çok seviyor olmalı ki, üzgün bir ifade ile yukarıda bahsettiğimiz milletvekili seçilememesi olayını aktarıyor.
Yerel bir muhabir ağzı olmasa da, Köstence’deki Rus Ataşesi Nikolai Vladimirovich Belera’yı okurlarına gerekli alt yapı oluşturulduktan sonra 2016 yılı Ocak ayında Köstence’ye “Doğu’dan gelen büyük arkadaş” olarak takdim ediyor.
Gazeteci Çişmacu Urzicen’de yaşadığı için bilmiyor olmalı, Rusya’nın Kırım’ı işgal ettiği günlerde Kadınlar Günü kutlaması vesilesi ile üç bini aşkın Tatar kadınına göbek attıran UDTTMR Başkanı Gelil Eserghep’i Rusların işgaline karşı çıkışı ile dikkat çektiğini ve Rusya’da ön plana çıktığını aktardıktan sonra, “Doğu’dan gelen büyük arkadaş” Nikolai Vladimirovich Belera’nın lobicilik yapmak üzere Köstence’ye ataşe olarak tayin edildiğini yazıyor.
Çişmaşu’nun iddiasına göre ki doğrudur, “Nikolai Vladimirovich Belera’nın gelişi ile birlikte Tatar dernek ve toplum örgütleri arasında keskin bir muhalefet oluştu.”
Ana dili Türkçe olan Rus diplomat Belera, gazeteci Cişmaşu’nun iddiasıan göre, ilk önce UDTTMR Mecidiye Şubesi başkanı Naim Belgin’i kafesledi.
Çişmaşu, “çok ırklı ve çok kültürlü Dobruca’ya Belera’nın Başkonsolos yardımcısı Ataşe” sıfatı ile atanmasını hiç tesadüfi görmüyor.
Çişmaşu’nun kaynaklarına göre, bu Belera belası SSCB kampına Sovyet ünüforması ile gelen eski bir Nazi askerinin yeğeniymiş. Üstelik o asker II. Dünya Savaşı’nın sonundan1954 yılına kadar Köstence sokaklarında ‘Muzaffer’ edalarında dolaşmışmış. Belera’nın anadili kökeni Türkçe olduğu gibi pek çok da yabancı dil biliyormuş. Ana görevi ise Romanya Parlamentosu’na Kremlin’in istediği bir Tatarı milletvekili olarak göndermekmiş.
Gazeteci Cişmaşu, Rus diplomat Belera belasının ilişki kurmayı başardığı Naim Belgin’in milletvekili adayı olmasını da hatırlatarak ikilinin bağlantısını hiç tesadüfi bulmadığını ifade ediyor.
“İkisi arasındaki samimi ilişkiler, Belera’nın Mecidiye’deki Türk Tatar topluluğunun düzenlediği etkinliklerin geleneksel katılımcılarından biri olması ve Naim’in organizasyonu Belera tarafından yapılan bazı Kazanç gezilerinden sonra ikili bir karakter edinmesi ile ortaya çıkıyor. Yabancı gibi görünmüyor, bu yıl da Tatar azınlık vekilliği görevine aday olmayı planlıyor.”
YUHALANAN RUS BÜYÜKELÇİSİ- KÜRSÜDEN İNDİRİLEN ABD DİPLOMATI
Gördüğünüz gibi gazetecilik yaptığı kendi kentine 200 küsür kilometre uzaklıkta bulunan Köstence’deki olayları konu alan haberi ile Rumen ulusal basınında yer bulan
Gazeteci Eugen Cişmaşu, Rusya’nın Bükreş Büyükelçisi Valeri Kuzmin’in Köstence’deki “Andrei Saguna” Üniversitesi’nde Şubat ayı sonunda düzenlenen etkinlikte salonda ve dışarıda yuhalanmasını da anlatıyor. Rus elçi Sovyetlere karşı Ion Antonescu’nun işlediği suçlardan (!) dolayı Romanya’nın özür dilemesini istemiş, Tatarlara karşı da diplomatik saygı göstermemiş.
Rumen gazeteciye göre, “Rusya’nın Romanya’daki Türk-Tatar azınlığın gündemini manipüle etme girişimleri, cemaatin çeşitli temsilcileri ve etnik grubun bazı sosyo-kültürel derneklerinin liderleri tarafından şiddetle suçlanıyor.”
Haberin son bölümünde ise bir başka etkinlikte konuşma listesinde olmadığı gerekçesi ile kürsüden indirilen ABD’li diplomat, ABD Bükreş Büyükelçi yardımcısı Abigail Rupp’tan Romanya Müftüsünün özür dilemekten bitap düştüğü ballandırıla ballandırıla anlatılıyor.
Ana dili gibi Rumence bilen ABD’li diplomatın kürüsüden indirilişine içerleyen gazeteci Eugen Cişmaşu, salonda bulunan Rumen yetkili için “Şaşırtıcı olmayan bir şekilde, etkinliğe Rumen devlet temsilcisi olan Rusya’ya yakınlığı göz önüne alındığında, eski devlet meclisi üyesi Orban hükümetinin Kültler Sekreterliği başkanı Victor Opaschi olayla aynı tepkiyi göstermedi.” diyerek hayıflanıyor.
Cişmaşu, hayıflanmakla kalmıyor, Victor Opaschi, Rus yanlısı olmakla itham edilerek eski defterler açılıyor. Opaschi, Rus haber portalı Sputnik’e katkıda bulunan teolog Bogdan Duca’yı işe almakla suçlanıyor.
Cişmaşu sonunda zurnanın zırt dediği yere geliyor ve FETÖ’ye hizmetleri Romanya franchise hakkı verdirtilerek ödenen gazeteci Sabin Orcan’ın Newsweek dergisinin bu Rumen yetkili Victor Opaschi’nin geçen Şubat ayında ipliğini pazara nasıl çıkardığını (!) anlatılıyor.
Gördüğünüz gibi Dobruca’daki dans görünümlü Rus tepişmesini gazeteci Eugen Çişmaşu sayesinde öğrenmiş olduk. Bir sonraki yazımızda ABD tarafına bakacağız. Bu arada Sabin Orcan önemli. Onun kim olduğunu da Genel Yayın Müdürümüz Hamdi Yılmaz’ın bugünkü yazısında okuyabilirsiniz. (Gazete Balkan)

Rus Ataşesine kolay yem olduğu iddia edilen UDTTMR Mecidiye Şubesi Başkanı Naim Belgin

Rusya Federasyonu’nun Köstence Başkonsolosluğu Ataşesi Nikolai Vladimirovich Belera