ABD’den Romanya’ya Huawei baskısı

*ABD: Romanya, NATO üyesi ve ABD’nin stratejik ortağı olarak ABD politikasını izlemekle yükümlüdür

BÜKREŞ (Gazete Balkan)- ABD- Çin ticaret savaşları Romanya ekonomisini de yakından ilgilendiriyor.

5G teknolojisi ile ilgili hazırlanarak ilan edilen yasa tasarısında Çin kelimesi geçmekle birlikte Çinli Huawei şirketi hedefleniyor. Konu tasarı vesilesi ile kamuoyu gündeminde tartışılmaya başlandı.

ABD’nin Huawei baskısı ülkede doğrudan 2 bin dolaylı olarak 4 bin’den fazla insanı işsiz bırakacak ve ülkeyi 200 milyon euro gelir kaybına uğratacak.

Ancak, ABD bastırıyor ve “Romanya, NATO üyesi ve ABD’nin stratejik ortağı olarak ABD politikasını izlemekle yükümlüdür” fikrini Romen yöneticilerine ve kamuoyuna empoze etmeye çalışıyor.

Romanya’da 5G teknolojisinin uygulanmasına ilişkin bir yasa tasarısı 4 Ağustos’ta İnternette yayınlandı ve ardından 24 Ağustos’ta Ulaştırma, Altyapı ve Haberleşme Bakanlığı tarafından düzenlenen toplantıda ABD’nin Bükreş Büyükelçisi tarafından ifade edilen Huawei karşıtı bakış açısıyla konu tartışıldı.

Mihai Diac’ın, Romania Libera gazetesinde bu toplantı ile ilgili konuları aktardığı haberde, Romanya’da da yatırımı bulunan Huawei şirketi ile ilgili Başkan Donald Trump’ın düğmeye basması ile birlikte ABD Bükreş Büyükelçisi Adrian Zuckerman’ın da harekete geçtiği ifade ediliyor.
Ancak Çin tarafının tepkisi, Romanya’nın Huawei yan kuruluşu tarafından gönderilen ve Romanya’nın buradaki varlığından önemli ekonomik ve teknolojik faydalar sağlayacağı konusunda uyarıda bulunan bir açıklamadan ibaret kaldı. Huawei’nin Romanya’daki yan kuruluşunun açıklamasında, şirketin Romanya’nın Gayri Safi Yurtiçi Hasılasına (GSYİH) yılda 200 milyon avronun üzerinde katkı yaptığını belirtiyor.
Açıklamada şu görüşler kaydedilior:
“Huawei’nin neredeyse yirmi yıldır Romanya’da bulunan yerel yan kuruluşu, binlerce işi doğrudan ve dolaylı olarak destekleyerek ve GSYİH’ya yılda 200 milyon Euro’nun üzerinde katkı sağlayarak Romanya pazarında değer yaratmaya devam ediyor. Şirket, araştırma ve yeniliğe yıllık olarak 3 ila 5 milyar dolar yatırım yapıyor.”
“Huawei, Romanya pazarındaki faaliyetlerine 2003 yılında başladı, her yıl artış kaydetti ve böylece doğrudan 2.200’den fazla iş ve ortaklar ağında da 4.000 iş yaratmayı başardı. Oxford Economics’in Huawei için yaptığı bir araştırmaya göre 2018 yılında şirketin Romanya’nın GSYİH’sına katkısı 2014 yılına göre iki katına çıkarak 219 milyon euro oldu. Devlete ödenen vergilerin değeri 2018’de 83 milyon euro olarak gerçekleşti, 2014’e göre reel olarak yüzde 50 artış oldu.”

TEMEL SORULAR
Mihai Diac, haberinde şu sorulara cevap arıyor:

-Romanya, Çinli şirketlerle işbirliğini durdurursa ne gibi kayıplar yaşar?
Romanya’daki Romanya yan kuruluşu, şirketin faaliyetinin 2000’den fazla iş yarattığını ve Romanya’nın Gayri Safi Yurtiçi Hasılasına (GSYİH) yılda 200 milyon avronun üzerinde getiri sağladığını söyledi.
-Romanya başka hangi 5G çözümlerine erişebilir?
ABD’nin Bükreş Büyükelçisi Adrian Zuckerman, Nokia, Ericsson ve Samsung gibi 5G çözümleri sunan pek çok şirketin olduğunu ve bu şirketlerden birinin Romanya’da 5G ekipmanı bile ürettiğini açıkladı.
Habere göre, Romanya Cumhurbaşkanı Klaus Iohannis şunları söylüyor: “Romanya’nın pozisyonu, geçen yıl Başkan Trump’ı ziyaret ettiğimde imzalanan muhtırada ifade edilen pozisyondur. Güvenli ağlar, ilan edilenlerin dışında çıkarları olan devletlerin kontrolü altında olmayan ağlar istiyoruz ve Romen şirketlerinin  vatandaşlarının ihtiyaçlarını karşılayan ağlar istiyoruz. “
Huawei Baş Güvenlik Görevlisi Zaharia Sergiu ise 24 ağustos’daki toplantıda konu ile ilgili şu görüşleri aktarıyor:

“Böyle bir yasa taslağı, belirli ürünler için güvenlik önlemlerini belirlemeye yönelik teknik kriterleri detaylandırmalıdır. Siyasi bir unsur hiçbir zaman bir yönlendiriciyi veya sunucuyu güvence altına alamamıştır. Bu yüzden bu yasa tasarısının geri çekilmesi gerekiyor. 5G ağlarının güvenliği hakkında konuşmamız gerekiyor.”
Açıkçası, Huawei temsilcileri bu tasarıyı kötü inşa edileceği gerekçesiyle eleştiriyor.
Tasarı, Çin’e atıfta bulunmamakla birlikte, ekonomi analistleri, Romanya’nın ABD politikasını izleyen İngiltere, Fransa, Polonya, Çek Cumhuriyeti ve İskandinav ülkeleri dahil olmak üzere 30’dan fazla ülkeden oluşan gruba katılma yolunda olduğuna işaret ediyor.
Çinli şirket daha şimdiden kendi ulusal 5G ağlarına erişimini kısıtlamayı kabul etti.
tasarı yasalaştığındaysa, 5G elektronik iletişim hizmetlerinin sağlandığı elektronik iletişim ağlarının yanı sıra ulusal çıkarların bilgi ve iletişim altyapılarında kullanılması amaçlanan teknoloji, ekipman ve yazılım programlarının üreticilerinin yetkilendirmesini gerektirecek.

Huawei, 2018 yılında yaptığı ciro ile Romanya’nın 75’inci büyüklükteki şirketi oldu.