Fransa’dan Romanya’ya ‘Gastronominin altını’ ile döndü

*Rumen gurbetçi Fransa’da gittiği pastacılık okulunda tanıştığı ‘Gastronominin altını olarak’ nitelendirilen Safran’ ile ülkesine dönerek Satu Mare’de kendi işini kurdu

BÜKREŞ (Gazete Balkan)- Romanya’nın Satu Mare ili Drăguşeni köyünden 26 yaşındaki Adrian Bud, Fransa’da süren 10 yıllık gurbetçilik hayatının ardından bu yıl köyüne döndü ve ‘Gastronominin altını’ olarak bilinen Safran bitkisi yetiştirmeye başladı.

Onuncu sınıfta okulu bırakarak Fransa’ya çalışmak için giden Adrian, önce Fransızca’yı öğrendi, sonra çalışmaya başladı. Hatta bir pastacılık okuluna gitti. Ardından 2 yıl 8 ay daha çalıştı ve ülkesine dönmeye karar verdi.

Yerel gazeteye konuşan Adrian, “Orada pek çok tanıdığım olduğu için kendimi çok yabancı hissetmedim ve bu bana çok yardımcı oldu. Diğer meslektaşlarım tarafından kabul edildim ama yine de o “ev” duygusu ağır bastı ve ülkeme geri döndüm.” dedi.

Ülkeye dönerken beyninde bir de iş projesi vardı. Kendi işini kuracaktı. Fransa’da uluslararası mutfağın en pahalı baharatı olan ‘Safran’ ile tanışmıştı. ‘Gastronominin altını’ olarak nitelendirilen safran yetiştiriciliği ile işe başlayacaktı. Eşi Rebecca’nın manevi desteği ile de öyle oldu. Safran’a olan tutkusuna ve ülkesine bağlılığına güvendi.

5 bin Euro vererek 30 bin safran soğanı satın aldı.

Bölgesinde şimdi gençlerin rol modeli haline gelen Adrian, “Safran hakkında öğrendiğim her şeyi Fransa’da öğrendim. Mutfaktaki malzemeyi keşfettim ve sonra onun hakkında çok şey okumaya başladım, nasıl yetiştirildiği ve hangi koşullar altında en iyi büyüdüğü hakkında. Fransızca bilmiyor olsaydım yenilirdim, çünkü Romanya’da tarif veya bilgi yok. 30.000 çiçek soğanı diktik, ancak bu yıl 23.000-25.000 civarında çiçek verdi. Beklediğimizden daha az ama üzgün değilim” şeklinde konuşuyor.

Bir ön Asya bitkisi olan Safran ağustos ayında ekilip ekim ayında hasatı yapılıyor ve titiz bir çalışma gerektiriyor.

Adrian safran hakkında konuşurken şöyle diyor:

“Fiziksel açıdan zor değil, sadece çok sabır gerektiriyor. Her şey elle yapılır, püskürtülemez veya mekanik olarak hasat edilemez. Çok titiz ve sabır gerektiren bir iştir. Ağustos ayında ekilir ve çiçekler Ekim ayında yerden toplanır. Sonra çiçeklerden dayanıklılığı alıp safranın geldiği yere koyarız.”

Nasıl kullanılacağı pek bilinmeyen Romanya’da bile 1 gram safran 70 Ley’e satılıyor. Kilogramı ise uluslararası piyasada 25 bin avroyu bulabiliyor. Safran yetiştiriciliğinde kârlılık ise 19 yıl gibi bir süre gerektiriyor. Safran soğanları çoğalıyor ve 2-3 yılda bir bulundukları yerden başka bir yere taşınmayı gerektiriyor.

Adrian, “Kesinlikle büyümek ve büyütmek istiyoruz, ürünün kendisini tanıtmak istiyoruz ama aynı zamanda insanları bir şekilde eğitmek, onlara safranı nasıl tüketeceklerini öğretmek istiyoruz” diyor.

Genç adam, safran ekiminin yanı sıra, gelecekte genişletmeyi planladığı 35 dönümlük bir alana çilek dikti. Adrian, iki kültürün yanı sıra safranın, çileğin ve Fransız lezzetlerinin sunduğu lezzeti gurmelerin dikkatine sunacak bir pastane açmayı da düşünüyor.   

SAFRAN

Türkiye’de ise safran ismi üstünde Safranbolu’da yetiştirilmektedir.

Gramına göre satılan safranın toz hali en pahalı baharattır. Gramı yaklaşık olarak 8 dolara kadardır. 100 gram safran tozu elde etmek için 8 bin safran çiçeğine ihtiyaç vardır. İşin ilginç tarafı ise 1 gram safranı 100 bin litre suyu sarı rengine boyayabilir.

Gıdalara altın sarısı rengi veren safranın, saman ve iyot karışımı bir kokusu vardır.

Tıpta kullanılan safranın içindeki krosin adı verilen karotenoit bir boya maddesi gıdalara altın rengini vermektedir.

Safran Güneşi seven bir bitkidir. En elverişli yerler sıcak mevsimlerin geçtiği, gün ışığı alan yamaçlardır. En sevdiği yetiştiği toprak gevrek, gevşek, düşük yoğunluklu, iyi sulanmış ve iyi akaçlanmış, yüksek organik içerikli killi ve kalker topraktır.

Safranın çiçeklenme süresi 2 hafta kadardır. 150 gram çiçek 1 gram kuru lifi anca verir. 12 gram kuru safran ya da 72 gram taze toplanmış safranı elde etmek için 1 kg çiçek gerekir. Ortalama olarak taze toplanmış bir safranın çiçeği 0,03 gram taze ya da 0,007 gram kurusu verir.

Taze safran canlı kızıl rengi ve içinde sap parçası bulunmayan, hafif bir nemli olmasıyla anlaşılabilir.