HAMDİ YILMAZ & Efsane Romen sendikacı anlatıyor- 3

“DİKTATÖR ÇAVUŞESKU’YU REHİN ALDIM”

Efsanevi sendikacı Miron Cozma ile olan röportajımızın bundan sonraki kısımlarının daha iyi anlaşılması için Romanya’da bir günün hikayesine bakmakta fayda var. Üstelik de Diktatörlüğün yıkıldığı gün olan 21 Aralık 1989 tarihindeki basın yayın organlarına yayınlanan haberlere.

ROMANYA’DA BİR GÜN (21 Aralik 1989)

Güvenlik güçlerinin hafta sonunda Temeşvar’da “tam bir katliam” yaptıklan anlaşıldı. Demokratik Almanya Haber Ajansı’na göre, olaylarda 4 bin kişi öldürüldü. Temeşvar’da dün de 50 bin kişi, Çavuşesku yönetimi aleyhinde gösteri düzenlendi. Güvenlik güçleri, göstericilere müdahale etmedi. Ayaklanmalar başka kentlere de sıçradı.Temeşvar’da olağanüstü hal ilan edildi.

Temeşvar kentinde hafta sonu Çavuşesku rejimini protesto gösterileri sırasında güvenlik güçlerinin “tam bir katliam” yaptıkları kesinleşiyor. Demokratik Alman resmi haber ajana ADN, son gösterilerde yaklaşık 4 bin kişinin öldürüldüğunü öne sürdü. Temeşvar’da olağanüstü hal ilan edildi.

Dün Tahran’dan ülkesine dönen Romanya Devlet  Başkanı Nikolay Çavuşesku, ordunun göstericilere müdahale ettiğini kabul etti ve göstericileri “serseri” olarak niteleyerek askeri birliklere saldıranlara gereken cezanın verildiğini belirtti. Ayaklanmanın Romanya’nın diğer bölgelerine sıçradığı bildiriliyor. Yugoslav haber ajansı Tanjug, Temeşvar’daki Yugoslav konsolosuna dayanarak verdıği haberde, dün öğleden sonra yaklaşık 50 bin kişinin kentte gösteri yaptığını, ancak güvenlik güçlerinin bu kez müdahale etmediğini bildirdi. Tanjug, gösterilerde Devlet Başkanı Çavuşesku aleyhine ve Yugoslav-Romen kardeşliği lehine sloganlar atıldığını kaydetti.

ÇAVUŞESKU’dan AÇIKLAMA

Romanya Devlet Başkam Nikolay Çavuşesku, Iran’a yaptığı geziyi tamamlayarak dün ülkesine döndü. Çavuşesku, Temeşvar kentinde ordu birliklerinin pazar ve pazartesi günleri göstericilere müdahale ettiğini kabul etti ve “güvenlik güçlerinin devlet ve parti kkanalıyla askeri birliklere saldıran serserilere gereken karşılığı verdigini” söyledi. Çavuşesku, dün akşam radyodan yayımlanan yarım saatlik konuşmasında, “Temeşvar’da olayların çok vahim” olduğunu belirtti ve askeri birliklerin, “düzeni ve yasal kurumları savunmak zorunda bırakıldıklarını” ifade etti. “olayların dış kaynakların kışkırtmalarıyla çıktığını” da söyleyen Çavuşesku, “Romanya’yı parçalamak isteyen herkese kararlı bir şekilde yanıt vermemiz gerek” dedi. Ancak olaylarda ölenlerden söz etmedi.

Bu arada, Temeşvar’da göstericilerle güvenlik güçleri arasında çatışmaların sürmekte olduğu bildirildi.

Romanya İnsan Haklan Derneğı tarafından Paris’te AFP’ye yapılan açıklamada, göstericilerle güvenlik güçleri arasındaki çatışmaların sokaklarda sürduğü ve göstericilerin silah ele geçirmeyi başardıkları, polise ateşle karşılık verdikleri ifade edildi.

Başkenti Temeşvar olan Tımiş bölgesinde olağanüstü hal ilan edildi. Caddelerde 5 kişinin birlikte yürümesi yasaklandı.

KATLİAM

Romanya’da güvenlik güçlerinin “tam bir katliam” gerçekleştirdikleri görgü tanıklarınn ifadeleri ile açıklığa kavuşuyor. Demokratik Alman haber ajansı ADN , Romanya’da, güvenlik kuvvetlerinin Temeşvar kentindeki gösterilerde 34 bin kisiyi öldürdüklerini bildirdi. ADN, Demokratik Almanya’da yaşayan Romanyalıların yakınlarıyla yaptıkları telefon görüşmelerini kaynak göstererek verdiği haberinde, öldürülen göstericilerin toplu mezarlara gömüldüklerini öne sürdü. Yugoslav haber ajansı Tanjug ise doğrulanmayan haberlere göre olaylarda 2 bin kişinin ölmüş olabileceğinden söz etti. AA’nın haberine göre Romanya’da üniversite öğrenimi yapan Yunanlı öğrenciler, hafta sonunda Temeşvar’da meydana gden olaylarda, tanklann göstericilerin üzerine ateş açtıklarını belirterek, “Ortalık cehenneme dönmüştü. Bin kişi ölmüş olabilir” dediler.

Kanlı olayların başlaması üzerine Romanya’yı terk ederek önceki gece Yunanistan’a dönen bir grup öğrenci, askeri birliklerin kadın, çocuk ve erkek gözetmeksizin göstericilere ateş ettiklerini söylediler ve “Her yer cesetlerle dolmuşu. Özellikle belediye binasının etrafı cesetten geçilmiyordu” şeklinde konuştular.

Sokaklarda çok sayıda çocuk cesedi gördüklerini belirten öğrenciler, gösteriler sırasında Romanya Devlet Başkanı Çavuşesku’nun portrelerinin yakıldığını, ayrıca çok sayıda dükkân ve özel aracın tahrip edildiğini ifade ettiler. Yunanlı öğrenciler, pazar gecesi boyunca mzkineli tüfek ve tank seslerinin susmadığını söyleyerek, “Genellikle genç insanlar ve öğrencilerden oluşan göstericiler, tanklara karşı koymaya çalışıyorlardı. Temeşvar yakınındaki nehir, insan cesetleriyle dolmuştu” dediler. Tıp öğrencisi bir Yunanlı öğrenci, hastanelerin kan gölüne döndüğünü, doktorların sürekli kol ve bacak kestiklerini ifade ederek, çok sayıda kişinin kan kaybından öldüğünü söyledi. Aynı öğrenci, doktor ve ilaç sıkıntısının had safhada olduğunu da belirtti ve “Hastaneler acı içinde kıvranan insanlarla dolmuştu ve kimse onlara yardım etmiyordu” dedi.

Yunanlı öğrenciler, binlerce göstericinin olaylar boyunca, “Çavuşesku devrilsin”, “Ozgürlük istiyoruz”, “Açız” şeklinde sloganlar attıklarını söylediler.

Sovyetler Birliği Parlamentosu üyesi Mihail Munteanu, Romanya’nın çeşitli kentlerinde, rejim aleyhtarı gösterilerin sürdüğünü söyledi. Moldavya’dan parlamento üyesi olan Munteanu, gazetecilere yaptığı açıklamada, dün sabah Romanya’nın çeşitli yerlerinde bulunan dostları ile konuştuğunu ve halkın, aralarında Arad ve Yaş’ın da bulunduğu çeşitli kentlerde yönetimi protesto eden gösterilere devam ettiğini kaydetti. Bukreş’te ise silahlı askerlerin devriye gezdikleri bildirildi. Tepkiler Çavuşesku rejiminin gerçekleştirdiği katliam, dünyada sert biçimde kınanıyor.

TEPKİLER

• Paris’te yaşayan ünlü Romen oyun yazan Eugene Ionescu, Çavuşesku’nun devrilmesi için Sovyet lideri Mihail Gorbaçov’ dan yardım istedi. Ionescu, Fransız Le Figaro Gazetesi’ne verdiği demeçte “Çavaşesku rejimini ancak Mihail Gorbaçov devirebilir” dedi ve Sovyet liderinin harekete geçmesini istedi.

• Papa Ikinci Jean Paul de Romanya’da hafta sonunda düzenlenen gösterilerin şiddete başvurularak bastırılmasını kınadı.

• Avrupa Topluluğu (AT), dışişleri bakanları, önceki gece yayımladıkları bildiride, Çavuşesku yönetimini sert biçimde kınadılar.

• Sovyetler Birliği Dışişleri Bakanı Eduard Şevardnadze, yaptığı açıklamada, kuvvet kullanmayı onaylamadıklarını söyledi.

• Yugoslavya KP’si, Romen KP’siyle olan ilişkilerini askıya almayı kararlaştırdı.

•İngiltere, Bükreş hükümetini sert biçimde protesto etti.

YARIN

‘Çavuşeskusuz ilk günler’