G7 zirvesi fos çıktı

*ABD basını Başkan Biden’ı Taliban’a teslim olmakla suçlarken, İngiliz muhalefeti başbakan Johnson’ın Biden’ı 31 Ağustos’u erteleme konusunda ikna edememesinin son derece utanç verici olduğunu söyledi

G7 zirvesinde liderler Kabil Havalimanı’nda çekilme tarihini erteleme konusunda uzlaşamadı.

İngiltere Başbakanı Boris Johnson’ın ev sahipliğinde yapılan sanal G-7 zirvesi tamamlandı.

Afganistan gündemiyle toplanan liderler, Batılı askerlerin Kabil Havalimanı’ndan çekilme süreci konusunda uzlaşamadı.

Başkent Kabil’in beklenmedik bir hızla Taliban’ın eline geçmesi sonucu Batılı ülkeler, Afganistan’da kendileri için çalışan kişileri, Taliban yönetiminde yaşamak istemeyen kadınları ve insan hakları savunucularını ülkeden çıkarabilecek yeterli zamana kavuşamamıştı. Bu nedenle bazı ülkeler, ABD’nin Kabil Havalimanı’ndan çekilme tarihini ertelemesini talep ediyordu.

Havalimanındaki Batılı askerlerin çoğunun ABD askerleri olması nedeniyle, ABD’nin desteği olmadan bu görevin devam ettirilmesi mümkün görülmüyor.

Biden: 31 Ağustos’ta ülkeden tamamen çıkmayı planlıyoruz

ABD Başkanı Joe Biden, toplantının ardından yaptığı açıklamada G7 liderleri, Avrupa Birliği (AB), NATO ve Birleşmiş Milletler’in (BM) Taliban’a yaklaşım konusunda birlikte hareket etmeye karar verdiklerini açıkladı.

Biden şöyle dedi:

“Gelecekte kurulacak bir hükümetin meşruiyeti, Afganistan’ın terör yuvası olmasına engel olmak başta olmak üzere uluslararası yükümlülüklere nasıl yaklaştığına bağlı olacak, bu konuda uzlaştık. Hiçbirimiz bu konuda Taliban’ın sözlerine güvenmeyeceğiz, attığı adımlara bakacağız ve Taliban’ın davranışları karşısında attığımız adımlarda yakın işbirliği içinde olacağız.”

Taliban’a karşı birlikte hareket etme konusunda uzlaşılmış olsa da, örgütün tahliyelerin 31 Ağustos’ta bitmesi gerektiği uyarısına Biden’ın, G7 liderlerinin çağrılarına rağmen, olumlu yanıt verdiği görülüyor. Biden açıklamasında şunları da aktardı:

“Tahliyeleri ne kadar erken tamamlarsak o kadar iyi, operasyonun her bir günü oradaki askerlerimiz için yeni bir risk demek. 31 Ağustos’a kadar ülkeden tamamen çıkmış olmayı planlıyoruz.”

Biden, tahliyelerin hızla bitmesi konusunda “Taliban’ın birlikte çalışmak için adımlar attığını” söyledi ve IŞİD’in bölgedeki Horasan ayağının bir saldırı düzenleme riskinin her geçen gün arttığını söyledi.

31 Ağustos’ta çekilmenin bitmesi konusunda ABD ve Taliban daha önce uzlaşmış, ardından Taliban Kabil’e beklenenden çok daha hızlı şekilde girmiş ve planlanandan hızlı yapılması gereken tahliyeler ilk günlerde bir krize dönüşmüştü.

Taliban’ın Kabil’e girdiği 15 Ağustos’tan bir gün önce başlayan tahliyeler kapsamında ABD 70 bin 700 kişiyi tahliye etti. Bunların 4 binden fazlası Amerikan vatandaşı. Almanya ve İngiltere başta olmak üzere bazı Avrupa ülkeleri de binlerce vatandaşını ve gerekli evrakları olan, Taliban tehdidi altında bulunan Afganları tahliye etti.

G7 zirvesi için çağrıyı yapan İngiltere Başbakanı Boris Johnson da, liderlerin Talban’a yaklaşım konusunda uzlaştığını; ilk şartın Taliban’ın 31 Ağustos sonrası da ülkeden çıkmak isteyen Afganlara güvenli geçiş sağlaması olduğunu söyledi:

“Bazıları bunun kabul edilemez olduğunu söyleyecek, bazıları ise umarım bunun mantıklı olduğunu düşünecek. Çünkü G7’nin ekonomik, diplomatik ve siyasi anlamda eli çok güçlü.

“Söylediğimiz aslında şu: Afganistan terör örgütlerinin ortaya çıktığı bir uyuşturucu ülkesi olamaz, kızlar da 18 yaşına kadar eğitim görmelidir.”

TALİBAN TANINMAYACAK

AB liderleri de toplantı sonrası açıklama yaptı.

Avrupa Birliği Konseyi Başkanı Charles Michel, Taliban’la “sadece güvenli tahliye için irtibat halinde olduklarını” söyledi. Konuyla ilgili bir soru üzerine “Taliban’ı tanıma şu anda masada değil.” dedi.

Avrupa Birliği Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen de, benzer bir soruya “Taliban’ı tanıyıp tanımamak toplantının konusu değildi” yanıtını verdi.

Toplantı sürerken bir açıklama yapan ABD Savunma Bakanlığı, 31 Ağustos olarak belirlenen çekilmenin ertelenmeyeceğini açıkladı.

Biden yönetiminden bir yetkili de 31 Ağustos tarihinin değiştirilmeyeceğini belirtti.

Toplantının ardından bir açıklama yapan İngiltere Başbakanı Johnson ise “Israr ettiğimiz ilk konu, 31 Ağustos’tan sonra da tahliyelere devam edebilmek” dedi.

Johnson, Afganistan’ı terk etmek isteyenlere bu imkanın tanınması gerektiğini, G7’nin bu konuda ısrarcı olduğunu söyledi ve ekledi:

“Şu ana kadar 57 uçakla 9 bin kişiyi tahliye ettik. Devam edebileceğimiz son ana kadar bunu sürdüreceğiz.

“Fakat havalimanındaki durum iyiye gitmiyor.”

Johnson, tahliyelere dair “ortak bir yaklaşım” ve Taliban’a dair neler yapılması gerektiği konularında uzlaşıldığını da aktardı.

İNGİLTERE MUHALEFETİ

Zirvenin ardından konuşan İngiltere’de ana muhalefette bulunan İşçi Partisi’nin dışişlerinden sorumlu kıdemli siyasetçisi Lisa Nandy, Johnson’ın Biden’ı 31 Ağustos’u erteleme konusunda ikna edememesinin son derece utanç verici olduğunu söyledi.

ABD basını da Biden’ın bu tarihi ertelememesini, Taliban’a karşı “teslimiyet” olarak yorumladı.

İtalya ise Afganistan’da yaşananları Türkiye, Suudi Arabistan, Hindistan, Rusya ve Çin gibi daha fazla ülkeyle birlikte tartışabilmek için bir G20 toplantısı yapmak istediğini açıkladı.

G7 zirvesinin ardından bir açıklama yapan AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen de Afganları korumanın ahlaki bir görev olduğunu söyledi.

Von der Leyen, özellikle eğitimli kadınların, kızların, gazetecilerin, insan hakları savunucularının, öğretmenlerin, yargıçların ve hukukçuların ülkeden göç edebilmesinin öncelikli olduğunu belirtti. (BBC)