HAMDİ YILMAZ & GAZETECİ MUSTAFA KEMAL

Dr. Alev COŞKUN’un, 4. Baskısı Kasım 2008’de yapılan, 480 sayfalık “Samsun’dan önce bilinmeyen son 6 ay” adlı kitabından özet bir bölümü zaman zaman yaşanan yenilgilere bakarak insanın hedeflerinden vazgeçmemesi gerektiğinin bir kanıtı olarak dikkatinize sunuyorum:

Minber gazetesi, Mondros Ateşkes Antlaşması’nın imzalanmasından iki gün sonra, 1 Kasım 1918 Cuma günü yayınlanmaya başladı. Gazetenin kurucuları Fethi Okyar, Dr. Rasim Ferit Talay ve Mustafa Kemal’dir.

Camilerde duaların okunduğu ve öğütlerin verildiği yüksek ve merdivenli özel yere minber denir. Kürsü anlamına gelen Minber de bu çok zor koşullarda kamuoyunu aydınlatmak ve oluşturmak amacını taşıyordu. Gazetenin adını Mustafa Kemal koymuştu. Gazetede başyazıları Fethi Okyar yazacak ve gazeteyi Dr. Rasim Ferit Bey yönetecekti.

17 Kasım 1918 Pazar günü Minber daha etkin bir biçimde siyasî olayların içine giriyor ve başbakanlığa yeni atanmış olan Tevfik Paşa hükümetini şiddetle eleştiriyordu.

Aynı günkü gazetede “Mustafa Kemal Paşa ile Mülakat (Görüşme)” başlığı altında yapılan uzun bir söyleşiye yer verilmişti. Bu söyleşide, Mustafa Kemal “Arıburnu ve Anafartalar’daki büyük savaşların biricik kahramanı” ve başkent İstanbul’u kurtaran kişi olarak nitelenmişti.

Bu söyleşi ile günün koşullarında gerek saraya gerekse kamuoyuna mesajlar veriliyordu.

Minber’in yazılarında başbakanlığa atanmış olan Tevfik Paşa yıpratılırken genç general Mustafa Kemal ileri görüşlü, devlet adamı niteliklerine sâhip bir asker olarak tanıtılıyor, kurulabilecek olan yeni bir hükümette etkili bir savaş bakanı olarak gösterilmek isteniyor, kamuoyu yaratılıyordu. Aslında Minber hükümeti bunaltmak ve çekilmesini sağlamak için ciddi ve sürekli bir kampanya başlatmıştı.

İstanbul’da kurulan Wilson Prensipleri Cemiyeti, Türkiye için Amerikan mandacılığının da öncülüğünü yapıyordu. ABD Başkanı Wilson’a gönderilen mektupta, Türklerin çoğunlukta olduğu bölgelerin Türkiye’den koparılmasına karşı çıkılıyor ve Türkiye kendi ayakları üzerinde durabilecek bir duruma gelinceye kadar (15 yıl) Amerikan mandaterliği isteniyordu. Mustafa Kemal bu düşünceye şiddetle karşı çıkıyordu.

1919 Aralık ayının 11, 13 ve 17. günleri yayınlanan Minber’in birçok yerinin beyaz çıktığı ve sansüre uğradığı görülmektedir.

Ne yazık ki, Minber sansürün ve mali durumun baskılarına dayanamadı ve 20 Aralık 1918’de son sayısını çıkararak yayınına son verdi. Zâten bir gün sonra da Osmanlı Mebusan Meclisi pâdişah tarafından kapatıldı.

(Bu yazı 19 Mart 2009 tarihinde yayınlanmıştır)