Romanya’da 2023, ‘Dimitrie Cantemir Yılı’ ilan edildi
*Romanya Cumhurbaşkanlığı tarafından 2023 yılı, Rumen tarihindeki iki önemli şahsiyetin yılı olarak ilan edildi
*Gülten Abdullah
Romanya Cumhurbaşkanlığı tarafından 2023 yılı ‘Dimitrie Cantemir ve Çiprian Porumbescu Yılı’ ilan edildi.
Dimitrie Cantemir, Türkler tarafından yakından bilinen biri ve ‘Kantemiroğlu’ olarak biliniyor. Diğeri ise Çiprıan Porumbescu.
Bu yılın Dimitrie Cantemir’in doğumunun 350’inci, ölümünün ise 300’üncü yıl dönümü olarak anılıyor. Dönemin Boğdan hükümdarı Dimitri Constantin’nin oğlu olan Dimitri Cantemir, günümüzde Romanya sınırları içinde olan Silişten kasabasında 1673 yılında dünyaya geldi ve son bilgilere göre, Galati şehrinde vaftiz oldu.
Romanya Demokrat Türk Birliği- Basın Komisyonu, Anneler Günü münasebetiyle 39 kadın ile 7-13 Mayıs 2023 tarihler arasında İstanbul ziyaretinde bulundu.
Programın amacı Türk ve Romen izlerini görmek. İlk olarak, 9 Mayıs 2023’de ziyaretimiz Beyoğlu’nda Mısır apartmanı, Mehmet Akif Ersoy’un vefat ettiği müzesini ziyaret ettik. Ardından Romanya “Dimitrie Cantemir” Kültür Merkezi’nde 45 dakikalık “Dimitrie Kantemiroğlu- Doğu ve Batı arasında bir prens; tarih, müzik ve kültüre katkısı.” başlığı altında bir konferans tarafımdan sunuldu.
Sonunda bir Türk akademisyeni olan Profesör, “Acaba bu şahsiyet Rumenlerin bir Leonardo Da Vİnce olduğunun, Rumenler farkında mı” diye sorunca gurur duydum.
Devlet adamı, tarihçi, kültür, hem de müzisyen olan, Dimitrie, bazı bilgilere göre noğai-tatarı kökeni olan” Kantemiroğlu” 1723 yılında vefat etti.
Siyaset, tarih, müzik, etnografi, filozofi, edebiyat, dil, geoğrafi, kartografi, matbaa alanında eser ve iz bırakan bu şahsiyet, o zamanın en büyük kültür insanlarından filozoflarından biri sayılırdı.
O dönemin Türk Müziğine Avrupai müzik sistem notalarına koymasıydı, kitabını çıkarmayaydı, bugün okunması zor olurdu veya hiç. Ayrıyeten unutulması ki Rusya’da oldukça oradaki Türkler için Matbaa ve Osmanlı harflerle yayın yapıyor.
İki gün sonra Şerifiye Sarniç’de Dimitrie Kantemiroğlunun yazdığı parçalar harika bir konser olarak verildi.
İstanbul gezisi sürdü. Panorama, Türk Kültür Mahale Parkı, Miniyatür Müze, Dimitrie Cantemir Sarayı, Demirden kilise, Pıyere Loti, Eyup Sultan Cami, Fetih cami ve Anneler Günü gemi üzerinde Türk Akşamı ile İstanbul gezisi bitmiş oldu.
Bu arada, Romanya Kültür Merkezi sayın Dragoş Tıberıu Niță, Şeyla Çelik hanımefendiye, RUBASAM Başkan Süheyl Çobanoğlu, Melek Tabak hanımefendiye teşekür ediyoruz.
Gezimizden kareler:
