Romanya’da Batı yanlıları kazandı
*Romanya’da belediye başkanlığı ve Avrupa Parlamentosu (AP) seçimlerinde aşırı sağ olarak nitelendirilebilecek partiler kontrol edilebilir oy oranlarda kaldı
Kamuoyu araştırma şirketi Curs-Avangarde tarafından açıklanan kesin olmayan ilk sonuçlara göre, Sosyal Demokrat Parti (PSD) – Ulusal Liberal Parti (PNL) ittifakı AP seçimlerinde oyların yüzde 60’tan fazlasını aldı.
Rumenlerin Birlik İttifakı (AUR) yüzde 14, Birleşik Sağ İttifakı (ADU) yüzde 11, Romanya’daki Macarların Demokratik İttifakı (UDMR) yüzde 5, S.O.S. Romanya yüzde 3, Romanya’nın Avrupa Projesini Yenileme Partisi (REPER) yüzde 3, Sosyal Liberal Hümanist Parti (PUSL) yüzde 2 oy ile sıralandı.
Daimi Seçim Kurumu tarafından sağlanan gerçek zamanlı verilere göre, AP seçimlerinde Rumen seçmenlerin yüzde 52,29’u yurt içinde ve yurt dışında oylarını kullandı.
2024 yerel ve Avrupa parlamentosu seçimleri için 9 Haziran Pazar günü 9 milyondan fazla Rumen oy kullandı. Sandığa giden seçmen sayısı yüzde 5 arttı ve sonuçlarda 2020’ye kıyasla çok az değişiklik olduğu görülüyor.
2024 yerel ve Avrupa parlamentosu seçimlerinde Romenler 2020’ye göre biraz daha fazla coşku gösterdi.
Sosyal Demokrat Parti (PSD), 27 İl Meclisi Başkanlığı elde ederken ortağı Ulusal Liberal Parti PNL 11 ilde İl Meclisi Başkanlığı kazandı. Macar ulusal azınlığının partisi UDMR ise 4 İl Meclisi Başkanlığı kazandı.
Seçimlerin en büyük kaybedenleri ise İl Meclisi başkanlığı düzeyinde başarı sağlayamayan AUR ve USR oldu.
Üstelik USR’nin ana parti olduğu ADU Brașov’u kaybederken, liberal George Scripcaru belediye başkanı koltuğuna geri dönüyor ve eski belediye başkanı Allen Coliban (USR) büyük kaybeden oluyor. Bir diğer büyük, hatta daha büyük aksilik ise Bükreş Sektör 1’in kaybıdır ve rakamlar henüz kesinleşmemiş olsa bile şu anda ufukta kayıp görünüyor.
Babeș-Bolyai Üniversitesi’nden Prof. Dr. Valentin Naumescu, Adevarul gazetesine yaptığı açıklamada, AUR ve ADU’nun başarısızlığına dikkat çekerek şunları söyledi:
“Romanya’ya gelince, neyse ki iyi ve daha az iyi haberlerim var. Daha iyi haber şu ki, neredeyse bir yıldır korktuğumuz Protestan, milliyetçi, egemenlikçi, Avrupa karşıtı, Batı karşıtı dalga gerçekte ortaya çıktığından daha küçük. Yani yüzde 15 gibi orta bir seviyede. Çünkü Avrupa’nın genel siyasi tablosuna baktığımızda yüzde 15’lik bir demokrasi için nispeten ılımlı ve yönetilebilir bir oran. Fransa’da iki kattan fazla başarı elde ettiklerini, Hollanda, Avusturya ve Almanya’da da çok iyi sonuçlar elde ettiklerini görüyoruz.”
Seçim yenilgisini kabul eden USR başkanı Cătălin Drula istifa ettiğini duyurdu.
KIRMIZI HARİTA
İl haritasına bakılırsa, PSD onu adeta kırmızıya boyadı. Sosyal demokratlar ülkenin güneyini ve Moldova’yı daha önce olduğu gibi il meclisleri düzeyinde kazandı. Buna ek olarak PSD, Timiș ilçesinde büyük bir zafer elde etti, ancak aynı zamanda Maramureș ve Bistrița Năsăud ilçelerini de kazandığı ülkenin kuzeybatısında ise “ısırıldı”.
İkinci sırada ise il meclisleri düzeyinde 12 il elde eden liberaller yer alıyor. Liberaller, Cluj, Bihor, Arad, Alba, Sălaj, Sibiu ve Brașov illerini kazandıkları Transilvanya’yı korumayı başardılar. Ve sadece bu değil. PNL, Moldova bölgesinin en önemli ili Iasi’ı ve Köstence’yi kazanmayı başardı.
Liberaller Muntenia bölgesinde ise yalnızca Ilfov, Prahova ve Giurgiu ile yetinmek zorunda kaldı.
Toplamda ise seçim işbirliği yapan PSD ve PNL birlikte Rumenlerin oylarının yüzde 60’ından fazlasını aldı. Valentin Naumescu, sonucun şaşırtıcı olmaması gerektiğini ve bunun aslında diğer partilerin, ikisinin zayıf noktalarından yararlanamayan başarısızlığını gösterdiğini söyleyerek ekliyor:
“Sonuç, onların çok popüler olmaları ya da yönetim politikalarında çok başarılı olmaları değil. Çünkü bu Batı yanlısı, eğitimli, ılımlı bölgeden, sizin deyiminizle demokratik muhalefet bölgesinden insanlar performans göstermediler. Yani USR’nin karşı performansı çok daha büyük, çünkü onlar bu ittifaktaki ana aktörler. Bu koşullar altında bile USR başarılı olamadıysa, PNL’nin utanç verici ve üzücü bir şekilde PSD ile ittifak kurmasından yararlanamadılar, onlar hakkında söylenecek fazla bir şey kalmadı.”
UDMR dört ili, yani Satu Mare, Mureș, Harghita ve Covasna’yı kazanmayı başardı. Dört ilin en büyük Macar kökenli nüfusa sahip olduğu göz önüne alındığında, burada sürpriz yok.
İstisna olan Bükreş hariç büyük şehirler PSD ve PNL arasında paylaşılmış durumda.
PSD ve PNL genel olarak büyük şehirlerde kazanmayı başardı. USR belediye başkanlarının görev yapacağı Bükreş, Timișoara ve Bacău ise istisna oldu. Bunun yerine PNL, belediye başkanı Emil Boc’un altıncı görev süresini kazandığı ülkenin ikinci şehri Cluj-Napoca’yı kazandı. PNL ayrıca Iasi, Brasov, Oradea, Arad, Alba Iulia ve Köstence gibi diğer önemli şehirleri de kazandı.
PSD, Craiova, Galati, Brăila, Buzău ve Baia Mare gibi diğer önemli şehirleri de kazandı. UDMR, Târgu Mureș ve Satu Mare’nin yanı sıra diğer iki şehir olan Miercurea Ciuc ve Sfântu Gheorghe’de de kazandı.
Romanya’daki Alman Demokratik Forumu, yerel seçimlerden sonra Astrid Fodor’un görevde kaldığı Sibiu Belediye başkanlığını kazandı. Biraz daha güneyde, başka bir önemli şehir olan Ploiesti’de ise bağımsız bir kişi olan Mihai Polițeanu galip geldi.
