NAZIM TURAN & Kitap Özeti: Dinin Geleceği
Geçtiğimiz günlerde elime Prof. Dr. Ali Köse’nin Dinin Geleceği kitabının bir özeti geçti. Kitap, dinlerin özellikle Batı dünyasında nasıl bir geri çekiliş yaşadığını ve bu sürecin nedenlerini ele alıyor. Kısaca bu özette öne çıkan bazı temel noktalara değinmek istiyorum.
Batı Dünyasında Dinin Geri Çekilişi
Kitapta dikkat çeken bazı veriler, Batı toplumlarında dinin etkisinin hızla azaldığını gösteriyor. Örneğin, ABD’de 1990’da “dinim yok” diyenlerin oranı %5 iken, bu oran 2023 yılında %30’a ulaşmış durumda. Avrupa’da ise bu oran %50-70 arasında. Özellikle İskandinav ülkelerinde sekülerleşmenin çok daha yaygın olduğu belirtiliyor.
Ekonomi ve Dindarlık İlişkisi
Kitapta ekonomik durumun da dinle olan ilişkisi ele alınmış. Kişi başı milli geliri 10 bin doların altında olan ülkelerde inanan oranı %80-99 gibi yüksek seviyelerdeyken, gelir seviyesi arttıkça dindarlık oranı düşüyor. Kişi başı geliri 30 bin doların üzerinde olan ülkelerde inanan oranı %17-43 arasında seyrediyor. Bu veriler, ekonomik refahın din üzerindeki etkisine dair önemli ipuçları sunuyor.
Dinden Uzaklaşma ve İnternetin Etkisi
Ali Köse, kitabında özellikle 2000’li yıllardan sonra dinden uzaklaşma sürecinin hız kazandığını vurguluyor. 90’lı yıllar, nispeten dindarlığın yükseldiği bir dönem olarak kabul edilirken, internetin yaygınlaşması ve bilgiye erişimin artmasıyla birlikte dinin etkisi zayıflamaya başlamış. İnsanlar, dini inançları daha fazla sorgular hale gelmişler. Özellikle bilimsel keşifler ve teoriler, dini anlatıların yerini almış durumda. Big Bang ve evrim teorileri, insanların yaratılış konusundaki geleneksel inançlarını değiştirmiş ve dinin bu konudaki etkisini zayıflatmış.
Bilim ve Teknoloji Karşısında Din
Kitapta, teknolojinin hızla gelişmesi ve özellikle biyoteknoloji, nöroteknoloji gibi alanlardaki ilerlemelerin dinin birey ve toplum üzerindeki etkisini azalttığı belirtiliyor. Bilimsel buluşlar sadece doğayı anlama çabalarını değil, aynı zamanda insanın geleceğini de şekillendirmeye başladı. Ali Köse, Elon Musk’ın Neurolink projesini örnek göstererek, insan beynine çip yerleştirilmesi ve düşünceyle teknolojinin yönetilebilmesinin dahi mümkün hale geldiğini vurguluyor. Bu gelişmeler, dinin hayatın çeşitli alanlarındaki rolünün teknolojiye devredildiğini gösteriyor.
Ahlak ve Dinin Gerileyen Rolü
Dinin en güçlü olduğu alanlardan biri olan ahlak da bilimsel ilerlemelerin etkisiyle sorgulanmaya başlanmış. İnsanlar, ahlaki davranışlarının ödülünü varlığından emin olmadıkları bir cennette değil, yaşadıkları dünyada almak istiyorlar. Bu durum, dinin ahlaki alan üzerindeki etkisini de zayıflatıyor.
Kitap, dinin geleceği konusunda karamsar bir tablo çiziyor. Bilim ve teknoloji hızla ilerlerken, dinin toplum ve birey üzerindeki etkisi azalmaya devam ediyor. Ali Köse, dinlerin gelecekte ya tamamen etkisiz hale gelerek antik mitolojiler gibi tarihe karışacağını ya da kendilerini modern dünyaya adapte ederek varlıklarını sürdürebileceğini öne sürüyor. Bu süreçte, dinlerin nasıl evrileceğini hep birlikte göreceğiz. Belki de dinler, modern toplumların ihtiyaçlarına göre kendilerini yenileyerek varlıklarını sürdürebilirler. Bu bağlamda, geleceği şekillendiren en önemli etkenlerden biri de bizlerin bu sürece nasıl katkıda bulunacağımız olacak.
Dinin Geleceği kitabı, dinin toplumsal ve bireysel yaşamda yaşadığı dönüşümü anlamak adına çok önemli bir eser. Eğer bu konuya ilgi duyuyorsanız, kitabı okuyarak siz de kendi yorumlarınızı ve analizlerinizi yapabilirsiniz.
