NAZIM TURAN & Fyodor Dostoyevski’nin Mektubu ve Yaşamın Değeri Üzerine
“Geriye dönüp baktığımda ve zamanımı ne kadar boşuna harcadığımı, yanılgılarla, yanlışlarla, tembellikle, nasıl yaşamam gerektiğini bilmemekle ne kadar zaman kaybettiğimi, zamanın değerini hiç bilmediğimi, kalbime ve ruhuma karşı ne kadar çok günah işlediğimi düşündüğümde yüreğim sızlıyor. Yaşam bir armağandır, yaşam mutluluktur ve her bir dakikası bir mutluluk çağı olabilirdi. Si jeunesse savait! [Gençlikte bilinse!] Şimdi, hayatımı değiştirip yeni bir biçimde yeniden doğuyorum. Kardeşim! Sana yemin ederim ki ümidimi hiç yitirmeyeceğim, ruhumu ve kalbimi hep temiz tutacağım. Daha güzel bir şey için yeniden doğacağım. Benim tüm ümidim, tesellim bu!”
Dostoyevski, 1849’da Çar I. Nikolay’ın baskıcı rejimine karşı düşüncelerini paylaştığı için tutuklanmış ve idam cezasına çarptırılmıştı. Petrashevsky grubuna üye olduğu için tehlikeli görülen Dostoyevski, diğer üyelerle birlikte idam sehpasına çıkarıldı. Ancak tam o sırada Çar, son anda cezasını Sibirya’da zorunlu çalışmaya çevirdi. Bu olay, Dostoyevski’nin hayatını tamamen değiştirdi; ölümle yüz yüze geldikten sonra yaşama bakışı bambaşka bir hal aldı.
Dostoyevski bu mektubunda, geçmişte ne kadar zamanı boşa harcadığını, gençlikte neyin değerli olduğunu bilmediğini, boş yere kendine ve ruhuna karşı hatalar yaptığını itiraf ediyor. Yaşamın aslında bir armağan olduğunu, her anının mutluluk dolu olabileceğini fark ediyor. Bu mektup, her birimize hayatın değerini hatırlatıyor; çünkü çoğumuz, onun kıymetini ancak zorluklarla karşılaştığımızda anlıyoruz.
Ben de Dostoyevski’nin bu duygularını çok iyi anlıyorum; geriye dönüp gençliğime ulaşabilsem, neleri farklı yapardım diye düşünüyorum. Örneğin, ailemle ve çocuklarımla daha çok vakit geçirmeyi çok isterdim. Zamanın kıymetini bilmenin ne kadar değerli olduğunu şimdi daha iyi anlıyorum.
Ama yine de Dostoyevski’nin dediği gibi, geçmişin pişmanlıklarıyla yaşamak yerine her yeni günü umutla karşılamak bizim elimizde. Hayatı yeniden kucaklamak, temiz bir sayfa açmak için büyük değişimlere gerek yok. Yaşam gerçekten bir armağandır ve ona anlam katmak tamamen bizim seçimlerimizle mümkün.
