ÜMİT BATMAZ & Batarya geri dönüşümüyle ilgili gelişmeler – 06

Kanada ve Kritik Mineraller Stratejisi

Yazımızın bir önceki bölümünde, Kanada hükümetinin 2021 yılında yayınladığı bir strateji raporundan söz etmiştik[i]. Rapor kamuya açık biçimde yayınlandığı için detaylarını ele almakta bir sakınca görünmüyor. Söz konusu raporda Kanada hükümetinin 2 bakanlığı’nın ön sözleri yer alıyor. Bu 2 bakanlıktan bir tanesi Beklenebileceği gibi Tabii Kaynaklar Bakanlığı, diğeri ise Yaratıcılık, Bilim ve Endüstri Bakanlığı olarak yer alıyor. Aslında önsözde  2 bakanlığın birden yer alması, Kanada hükümetinin kritik mineralleri sadece yeraltından çıkarılan maden cevheri olarak görmediğini bunların sanayi tarafıyla da yakından ilgili olduklarını açıkça gösteriyor.

Kanada Hükümetinin stratejisini anlamak önem taşıyor çünkü uyguladıkları eylem planıyla oldukça hızlı biçimde netice almaya başladıklarını biliyoruz. 2024 yılının başında yayınlanan BloombergNEF’in bir raporunda ilgi çekici bir gelişme göze çarpıyordu[ii]. BloombergNEF’in  raporuna göre 2023 yıl sonu itibariyle elektrikli araçlar için kritik mineraller tedarik zinciri yetkinliği sıralamasında Çin ilk kez ikinci sıraya düşmüş ve önüne Kanada geçmiş durumda görünüyor. Bu aslında çok önemli bir gelişme, çünkü birçok kez belirttiğimiz gibi Çin’in önde olmasının gerekçesi teknolojiyi geliştirmekten ziyade kaynaklara hakim olmak üzere daha erkenden harekete geçmiş olması olarak görünüyor. Dolayısıyla önümüzdeki yıllarda sadece Kanada’nın değil başka ülkelerin de söz konusu teknolojilerde ve tedarik zinciri yetkinliğinde Qsyalı ülkeleri yakalayarak öne geçmeleri olası görünüyor. Kanada’nın bu başarıyı nasıl elde ettiğini anlamak için neler yaptıklarını incelemek yerinde olur. Kanada Hükümetinin 2021 kritik mineraller strateji  raporunu incelediğimizde  madenlerin yeraltında keşfedilmesi prosesinden, maden cevherlerinin işlenmesi, endüstriyel kullanıma uygun rafine ham madde haline getirilmesi ve batarya ile elektrikli otomobil imalatına kadar birçok alanda detaylı stratejiler yer alıyor. Bu stratejiye uygun eylemleri gerçekleştirmek üzere kamu tarafından verilecek destekleri aşağıdaki şekilde tespit etmişlerdi :  

  1. Teknoloji geliştirmek için verilecek destekler
    1. Maden yataklarını daha iyi tanımlamak ve değerlendirmek için kamu jeolojisi ve araştırmaları için 79,2 milyon dolar;
    1. Hedeflenen kritik mineraller için %30 Kritik Maden Arama Vergi Kredisi;
    1. Kanada’nın araştırma laboratuvarları aracılığıyla hedeflenen yukarı havza kritik mineral Ar-Ge’si için 47,7 milyon dolar;
    1. Kritik maden araştırma ve geliştirme ve değer zincirinin yukarı ve orta akış segmentleri için kritik mineral gelişimini desteklemek için teknolojilerin ve malzemelerin konuşlandırılması için 144,4 milyon dolar.
  2. Sorumlu proje geliştirme amacıyla verilecek destekler
    1. SIF’in kritik mineral projelerini desteklemesi için 1,5 milyar dolar, gelişmiş üretim, işleme ve geri dönüşüm uygulamalarına öncelik verilerek.
    1. Kritik mineral projelerinin gözden geçirilmesi ve bunlara izin verilmesinde kuzey düzenleyici süreçlerini desteklemek için 40 milyon dolar; ve
    1. Kritik Mineraller Mükemmeliyet Merkezi’ni (CMCE) kritik hatalarla ilgili federal politikalar ve programlar geliştirmek ve proje geliştiricilerine düzenleyici süreçlerde ve federal destek önlemlerinde gezinmede yardımcı olmak için 21,5 milyon dolar.

Canadian Critical Minerals Strategy Annual Report 2024[iii] (Kanada Kritik Mineraller Stratejisi Yıllık Raporu) başlığını taşıyan yıllık değerlendirme raporunda hem 3 yılda geldikleri durumu hem de bundan sonraki aşamada neler yapılması gerektiğini ele almışlar. Bu yazılarımızda geri dönüşüm konusuna odaklandığımız için diğer başlıkları detaylandırmıyoruz. Ancak stratejik bir dökümanın bu anlamda ne kadar önemli ve belirleyici olduğunu  görmek adına meraklısı için adresini bırakıyoruz. Burada önemli olan nokta uyguladıkları stratejinin Kanada’yı elektrikli otomobillerin bataryası için gerekli minerallerin tedariğinde Çin’in önüne geçirdiğinin teyit edilmesidir. Geri dönüşüm konusunda ilgili raporda elde edilen  neticelerin henüz diğer alanlardaki başarıların seviyesine gelemediği ifade ediliyor. Ancak yine yazımızdaki daha önceki tespitlere paralel olarak kamu ve özel sektör kuruluşlarının gerek imalat atığından gerek maden cevheri atığından değer etmek üzere teknoloji geliştirmeye çalıştıklarını belirtiyorlar. Değer zincirinin tümünün yerel kaynaklar üzerinden değerlendirilmesi ekonomik olarak bir anlamda kendine yeterliliğin ifadesi olarak görülüyor. Buna ek olarak uzaktan yapılan ithalatın önüne geçerek aynı zamanda sera gazları emisyonlarını da azaltıyor. Dolayısıyla geri dönüşüm sektörünü yeniden yapılanan ekonomi döngüsünde can alıcı bir noktaya koymak zorunluluğu bir kez daha vurgulanıyor.

Şekil 1- Kanada Kritik Mineraller Stratejisi 2024 İlerleme Raporundan : Elektrikli otomobil bataryaları için gerekli olan minerallerin bugün ve gelecekteki tahmin edilen pazar derinlikleri

Şekil 2 – Kanada Doğal Kaynaklar Bakanlığı Kritik Mineraller Stratejisi 2024 İlerleme Raporundan :

[i] https://www.canada.ca/en/campaign/critical-minerals-in-canada/canadas-critical-minerals-strategy/canadian-critical-minerals-strategy-annual-report-2024.html

[ii] Global Lithium-Ion Battery Supply Chain Ranking, BloombergNEF, 2024; Energy Transition Metals Production Scores: Australia Top, BloombergNEF, 2023

[iii] https://www.canada.ca/en/campaign/critical-minerals-in-canada/canadas-critical-minerals-strategy/canadian-critical-minerals-strategy-annual-report-2024.html#S515

0 Paylaşımlar

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir