ÜMİT BATMAZ & Batarya geri dönüşümüyle ilgili gelişmeler – 07

Batarya Geri Dönüşümünde Avustralya ve Almanya Arasında İşbirliği

Bilindiği gibi lityum madenlerinin işletilmesinde ve lityum tuzlarının rafinerilere tedarik edilmesinde Avustralya en önemli ülkelerden birisi olarak öne çıkıyor. USGS’in verilerine göre senelik 74.000 tonluk üretimiyle dünyanın en çok lityum madeni çıkaran ülkesi Avustralya’dır.[i] Avustralya gerek ekonomik olarak çıkarılabilir maden kaynakları varlığı açısından, gerekse de ekonomik olmayan lityum madenleri açısından dünyanın en büyük rezervlerine sahip değildir. Madencilikte önemli olan bir kaç aşamayı geçmeyi beceren projeleriyle üretim anlamında öne geçmiş bulunuyorlar. Tabii ki, bu durum sonsuza kadar gitmeyecektir, başka bir yazımızda dünya lityum kaynaklarının vaziyetini ele alırız. O zaman hem sürekli altı çizilen Çin üstünlüğü veya ticaret savaşlarının nerelere varacağını lityum adına değerlendiririz. Bugün Avustralya ile ilgilenmemizin sebebi, orada kurulu olan Neo Metals isimli batarya geri dönüşümü şirketi ve stratejilerini ele almak imkanını aramamızdır. [ii]

Neo Metals firmasından konuşmayı tercih etmemizin sebebi daha önceki bir yazımızda belirttiğimiz gibi firmanın Mercedes gibi önemli bir otomobil firmasına lityum iyon batarya geri dönüşümünde partner olarak seçilmiş olmasıdır. [iii] Alman Şansölyesi Olaf Schultz’un katılımıyla açılışı yapılan yeni yatırımda Daimler-Benz partner olarak Primobius firmasını seçmiş. Primobius kim dersek, 2 ortaklı bir yapıyla karşılaşacağız. Bu 2 ortaktan bir tanesi Alman mühendislik firması SMS diğeri de Avustralyalı geri dönüşüm firması Neo Metals olarak görünüyor. Bu endüstri de sıklıkla karşılaştığımız yapı formlarından bir tanesidir. Bir firma yeni bir ürün veya teknoloji geliştirir, bunun prototip uygulamasını kendi imkanlarıyla veya günümüzde üniversiteler veya teknoloji merkezlerini sağladığı imkanlarla gerçekleştirir. Ancak ürünün ticari olarak anlam kazanması için seri şekilde imal edilmesi gerekir. Seri imalat ise önemli bir endüstriyel organizasyon ve yatırım zorunluluğu demektir. Hatasız şekilde endüstriyel yatırımı gerçekleştirebilmek adına bazı mühendislik firmaları fabrika prosesi geliştirmek ve gerçekleştirmek için uzmanlaşmıştır. İşte Alman mühendislik firması SMS, söz konusu Primobius ortaklığında bu rolü oynamaktadır.

Avustralyalı Neo Metals firması, bu ortaklıkta geri dönüşüm teknolojisini getirmektedir. Aslında buraya kadar incelediğimiz bütün geri dönüşüm çalışmalarında, tüm geri dönüşüm firmalarının parçalanma ve ayıklama sonrasında kimyasal işlemlerle malzemeleri birbirinden ayırdıklarını veya en azından ayırdıkları iddiasında olduklarını gördük.  Burada da aynı şey söz konusu görünüyor. Tabii diğerlerinde olduğu gibi Neo Metals firması da kendi teknolojilerinin daha az elektrik tükettiğini, daha az karbon emisyonuna sebep olduğunu ve daha verimli olduğunu iddia ediyor. Bunların neticesini uygulama sonunda en verimli olanların ayakta kalabileceği ve rekabet edebileceği gerçeği ile yüzleştiklerinde gerçek anlamda ölçebileceğiz. Şu an için ele alabileceğimiz nokta ellerindeki teknolojinin ve tabii prototip uygulamasının Daimler-Benz gibi önemli bir otomotiv firması tarafından takdir edilmiş ve tercih edilmiş olması olacaktır. Northvolt Örneğinde olduğu gibi bu referansta çok anlam ifade etmiyor olabilir, bilindiği gibi Northvolt, BMW’den aldığı sözleşmeyle batarya değer zincirinin her kademesinde Avrupalı değer üretmek üzere harekete geçmiş ancak çok büyük miktarda yatırımı heba ederek batmıştı geçen sene.  O sebeple otomotivcilerin mühendislik gücünü daha dikkatli şekilde batarya değer zincirine aktaracağını düşünüyorum.

Neo Metals’de farklı olan iki noktayı tespit etmek gerekiyor. İlk farklı nokta, batarya hayat çevriminin, son aşamasında yer alan etkinliklerin tümünü gerçekleştirdiğini ifade eden Neo Metals’in, aynı zamanda bu etkinlikleri yani teknolojisini satmak, lisansını vermek veya ortak operasyon yapmak şeklinde yaygınlaştırmayı öneriyor olmasıdır. Bu bir iş modeli olarak birçok yatırımcının ilgisini çekecektir. Tabii burada yapılacak olan fizibilitenin özellikle kullanılmış ve ömrünün sonuna gelmiş batarya toplanması konusunda çok sağlıklı olması yatırımın başarısı açısından en kritik noktadır. İkinci önemli noktaysa daha teknik bir konuyu içeriyor. Ancak yatırımın verimliliği açısından ve tabii prosesin başarısı açısından çok kritik bir değişiklik öneriliyor. Aşağıdaki şemada görüleceği gibi Neo Metals’İn getirdiği teknoloji ile Primobius firması bataryaları kırma işlemi öncesinde deşarj etme gerekliliğini ortadan kaldırdığını gösteriyor. Eğer tabii bu gerçekleşirse teknoloji anlamında çok önemli bir adım başarılmış demektir. Batarya geri dönüşümündeki maliyetleri ve verimliliği arttıracak gelişme olarak izlemek gerekecektir.

Önümüzdeki dönemde otomobil imalatçılarıyla batarya sektörünün firmaları arasında bu şekilde işbirliklerinin hızlı biçimde çoğalmasını ve çok olumlu neticeler getirmesini bekliyorum. Otomobil firmaları devasa bir mühendislik gücüne sahiptir. Bunun yanı sıra gerek ürün geliştirme gerek proses geliştirme anlamında bu mühendislik gücünü maliyetleri aşağıya çekmek adına ezici bir silindir olarak kullanma yetkinliğine sahiptirler. Batarya imalatçıları ise bu konuda otomotivcilerden çok daha geridedir. Ancak onların elinde de otomotivin ihtiyaç duyduğu batarya ürün ve proses bilgisi mevcuttur. Bu şekilde gerçekleşecek bir ortaklık mutlaka maliyetleri aşağıya çekecek ve verimliliği hızlı biçimde yükseltecektir.

[i] https://en.wikipedia.org/wiki/Lithium : Wikipedia’dan paylaşılan USGS verilerine göre Avustralya 8.700.000 ton kaynağa sahip, kanıtlanmış rezervi 6.200.000 ton seviyesinde ve yıllık üretimi 74.700 ton ile dünyanın en çok lityum üreten ülkesi pozisyonundadır.

[ii] https://www.neometals.com.au : Firmanın internet sitesinde geliştirdikleri proses ve iş modellerinin yanı sıra Mercedes ile birlikte girdikleri geniş ölçekte batarya geri dönüşüm projesi hakkında bilgiler yer alıyor.

[iii] https://battery-news.de/en/2024/10/22/mercedes-benz-opens-battery-recycling-plant/ Mercedes-Benz’in Almanya’daki yeni yatırımının haberini daha önceki yazımızda ele almıştık. Burada haberin detayı ve Primobius ile olan işbirliği neticesinde yatırımın gerçekleştiği bilgisi yer alıyor.

0 Paylaşımlar

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir