Eti Bakır Romanya’da şirket kurdu

*Romanya’da bakır madeni rezervlerinin yüzde 30’unu elinde bulunduran Moldomin SA şirketini satın alan ETİ Bakır AŞ, Romanya’da şirket kurdu

BÜKREŞ / GAZETE BALKAN

Türkiye’de Cengiz Holding bünyesindeki ETİ Bakır AŞ, Romanya’da şirket kurdu. 8 Nisan 2021 tarihinde ticari sicile kaydedilen Bükreş merkezli şirketin adı Cuprumold Mining SA.

Eti Bakır, 3,5 milyon Ley (711 bin Euro) sermayeli şirketin yüzde 70 hissesine sahip.

Türkiye’nin bakır ihtiyacının yaklaşık yüzde 20’sini tek başına karşılayan Eti Bakır AŞ, geçtiğimiz Mart ayında Romanya’nın Caraş Severin bölgesinde faaliyet gösteren tasfiye halindeki Moldomin SA şirketini satın almıştı.

Bulunduğu bölgenin adı olan “Moldova Nouă” ismi ile anılan Moldomin SA şirketi 10 yıldır tasfiye halinde bulunuyordu.

Tasfiye şirketi RTZ & Partners tarafından Mart ayı başında düzenlenen açık artırmaya ETİ Bakır’ın dışında başka firma katılmamiştı.

Romen basınında yapılan çok sayıdaki haberde yer alan bilgilere göre Moldomin SA, 2010 yılında çoğu faiz 50 milyon Euro borçla iflas etmişti.

Moldomin, Romanya’nın bakır madeni rezervlerinin yüzde 30’unu, bazılarına göre de yüzde 40’ının işletme hakkını elinde bulunduruyor.

RTZ & Partners’ın yaptığı duyurulara göre Moldomin’in elinde bulunan Romanya’daki en büyük ikinci bakır yatağının işletme lisansı 14 Mayıs 2022’ye kadar geçerli.

Şirketin tasfiye tarihinden bu yana geçen 10 yılda açıklanan verilere göre, Moldova Nouă bölgesinde yoğunlaşan şirketin bakır rezervlerinin yaklaşık 200 milyon ton olduğu tahmin ediliyor, bu da ulusal rezervlerin yaklaşık yüzde 30’u anlamına geliyor.

RTZ & Partners’ın yönetici ortağı Răzvan Zăvăleanu’nun Bursa gazetesine yaptığı açıklamaya göre, madenlerin ve bakır rezervlerinin değeri 10 yıl önce yaklaşık bir milyar avro olarak tahmin ediliyordu. Şirket şimdi değer hakkında açıklamadan kaçınıyor.

Satışa çıkarılan binalar arasında şehir dışındaki 106.316 m2’lik Endüstriyel Liman arsası da var.

Romen basınına göre çıkartılacak rezerv bu liman ve Tuna nehri üzerinden Türkiye’ye götürülecek ve işlenerek piyasaya sunulacak.

HAM MADDE OLARAK BAKIR

Yine Romen basınında verilen bilgilere göre, “Bank of America tarafından yakın zamanda yapılan bir analiz, bakır fiyatının tonu son on yılda ilk kez 10.000 $’a ulaştı. Gelişmeler önümüzdeki iki yıl içinde ise 13.000 $ / ton’a yükselebileceğini gösteriyor. ABD bankasının tahminleri bakır ham maddesini kullananlar için daha da iç karartıcı, bir ton bakırın 2025’te 20.000 dolara çıkabileceği belirtiliyor.”

ŞİRKETİN CİRO GEÇMİŞİ

Moldomin SA, 2006 yılında 854 personeli ile 80 milyon 173 bin 491 ley (16,5 milyon Euro) ciro yaparken, iflas ettiği 2010 yılında cirosu 1 milyon 169 bin 181 leye çalışan sayısı da 45 kişiye düşmüştü.

2020 yılında ise tasfiye halindeki şirket 14 çalışanı ile 27 bin 741 ley ciro gerçekleştirmişti.

RUSLAR MOLDOMIN’İ ALIM İŞİNDE BAŞARISIZ OLDU

Moldomin ile daha önce Rusların da ilgilendiği ancak başarısız olduğu ifade ediliyor.

Mediafax’ın haberine göre, 4 Kasım 2010’dan beri iflas prosedürünü yürüten iflas şirketi RTZ & Partners 2011 yılında yaptığı açıklamada, İsviçre’de kayıtlı ancak Rus çıkarlarıyla bağlantılı Mineco AG’nin Moldova Nouă’dan bakır üretimini devralacağını ve 150 milyon euro yatırım yapacağını duyurmuştu. 

2013 yılında, dönemin Ekonomi Bakanı, bir İsviçre şirketinin Moldomin ile ilgilendiğini bir kez daha duyurmuştu.

GENEL MÜDÜRE HAPİS CEZASI

Moldomin’in eski bir genel müdürü Iacob Chisarau da Mayıs 2016’da Bükreş Temyiz Mahkemesi tarafından yetkisiz kişilerin tanıtım amaçlı olmayan bilgilere erişmesine izin vermekten 4 yıl 6 ay hapis cezasına çarptırılmıştı.

CASUSLUK İŞİ

Dört yıl önce, DIICOT (Organize Suçlar ve Terörle Mücadele Kurumu) savcılarının operasyonu sonucu Rus jeolog Mikhail Orlov Otopeni Havalimanı’nda durdurulmuş ve müfettişler onun üzerinde birkaç gizli belge bulmuştu.

ADALET DİVANINDAN ROMANYA’YA CEZA

AB Adalet Divanı, Romanya’da çevresel yükümlülüklerin yerine getirilmediğine karar verdi. Karar sonrası Hükümet, 2016’da Tuna’yı tehlikeye atan Moldomin atık havuzunun neden olduğu sınır ötesi kirliliği durdurmak için maliyetleri üstlenmek zorunda kaldı.